dingen die we zouden moeten weten over mensen met autisme:
- Ik ben op de allereerste plaats een mens. Ik heb autisme, maar ben niet op de eerste plaats een autist. Ofwel mijn autisme is maar een aspect van mijn karakter. Dat bepaalt niet hoe mijn hele persoonlijkheid is.
- De verwerking van de waarnemingen met mijn zintuigen is in de war. Dat betekent dat al die gewone dingen die je elke dag ziet, hoort, ruikt en proef en jij niet eens opmerkt, mij pijn kunnen doen. De omgeving waarin ik moet leven lijkt vijandig, ik mag dan wel vergeleken worden met een ruziezoeker, maar eigenlijk probeer ik me gewoon te verdedigen.
- Maak alsjeblieft onderscheid tussen niet willen (ik kies ervoor iets niet te doen) en niet kunnen (ik kan het niet doen). Het is niet zo dat ik niet naar opdrachten luister, ik begrijp je soms gewoon niet. Als je me van de andere kant van het vertrek roept, dan hoor ik ‘8&^%$#Tim#$^%$&. Je moet naar me toekomen en duidelijk in mijn gezicht zeggen wat je van me wilt, en wat er gaat gebeuren.
- Ik denk concreet. Dat betekent dat ik heel letterlijk neem wat er gezegd wordt. Bijv. het regent pijpenstelen, dan weet ik al helemaal niet wat stelen zijn. En loop niet zo hard van stapel tegen mij zeggen als je bedoelt dat ik eerst even na moet denken. Waarom moet ik hard van een stapel lopen?
- Ik heb maar een beperkte woordenschat, dus blijf alsjeblieft geduldig. Ik vind het soms moeilijk duidelijk te maken wat ik voel. Let dus ook op mijn lichaamstaal als ik ineens er stil wordt, en op andere signalen als er iets mis is. Of de andere kant juist dingen uit mijn hoofd leren als compensatie voor het niet kunnen gebruiken van de juiste woorden. Dat doe ik omdat er verwacht wordt dat ik antwoord geef als er iets wordt gevraagd, (echolalie) dan heb ik altijd een antwoord klaar. Ook al begrijp ik de context van de woorden niet.
- Omdat taal zo moeilijk is ben ik sterk visueel georiënteerd. Laat me alsjeblieft zien hoe ik iets moet doen in plaats van het alleen te vertellen en bereid je voor dat dat vaak zou moeten en op dezelfde manier zodat ik het beter kan onthouden. Een schema zou me erg goed helpen, of met picto’s of woorden zodat het me duidelijk is en ik niet in de stress raak, wat er gaat gebeuren.
- Richt je alsjeblieft op wat ik kan en bouw daarop voort, in plaats van te hameren op wat ik niet kan. Net als ieder mens kan ik niet leren in een omgeving waar ik constant het idee krijg, dat ik niet goed genoeg ben. Voor de meeste dingen is er meer dan één manier om het goed te doen.
- Help me met mensen om te gaan. Het lijkt alsof ik niet met anderen wil omgaan, maar ik weet soms niet hoe ik moet beginnen, tegen ze te praten of moet gaan meedoen met bijv. een spel. Ik ben het best in gestructureerde activiteiten met een duidelijk begin en einde. Gezichtsuitdrukkingen of lichaamstalen, maar ook andermans emoties begrijp ik niet altijd dus ik zou het erg op prijs stellen als men mij elke keer weer vertelt hoe ik op de juiste manier reageer. Als ik lach omdat iemand bijv. valt, betekent het niet dat ik leuk vind. Leer mij dan zeggen: “Sorry, heb je je pijn gedaan?”
- Probeer erachter te komen wat mijn woede uitbarstingen veroorzaakt. Kwade buien, woede uitbarstingen, zijn voor mij nog erger dan voor jou. Ze gebeuren als één van mijn zintuigen overspannen raakt en ik het niet met woorden kan uitdrukken. Probeer te ontdekken wat eraan vooraf ging en hoe ik ze dan kan voorkomen.
- HOUD ONVOORWAARDELIJK VAN MIJ! Denk geen dingen als: “Als hij nou eens dit of waarom kan hij nou niet dat”. Jij vervulde ook niet elke levensverwachting die je ouders van je hadden en je had ook niet gewild dat je er constant aan herinnerd wordt.
IK HEB NIET VOOR AUTISME GEKOZEN
– HET IS MIJ OVERKOMEN –
NIET JOU.
ZONDER JOUW STEUN ZIJN MIJN KANSEN OP EEN ZELFSTANDIG
EN VOLWASSEN LEVEN MAAR KLEIN …
EN IK VERZEKER JE …
IK BEN HET WAARD!!!
Als laatste nu nog 3 woorden tot slot:
GEDULD GEDULD GEDULD!
Alles wat ik kan worden, zal niet gebeuren als ik jou niet heb om op te bouwen.
Denk eens diep na over al die regels ‘omdat het zo hoort’, als ik ze niet snap laat ik ze vallen.
Wees mijn verdediger, wees mijn vriend, we zullen zien hoever ik kan komen.
Bron:’10 dingen, die je zou moeten weten over kinderen met autisme’
Van Ellen Notbohm
