Rust, regelmaat en reinheid. Deze woorden worden je als ouder ingeprent. Kinderen, maar ook volwassenen hebben behoefte aan voorspelbaarheid en duidelijkheid, het helpt ze hun bioritme te vormen en ondersteunt bij het zich veilig voelen. Hierdoor kunnen zij op ontspannen wijze zichzelf en de wereld gaan ontdekken vanuit een veilige hechting met hun ouders en omgeving. Dat is in het kort de achterliggende gedachte.
Structuur en ritme geven ons houvast en een stabiele basis om te ontwikkelen. Maar wat als de behoefte aan regelmaat en voorspelbaarheid omslaat in controledrang? Wat als er steeds meer vaste patronen en rituelen nodig zijn om dat veilige gevoel te waarborgen? En in de drang naar controle over het leven je jezelf verliest in de zoals ze dat noemen autistische trekken?
Iedereen zoekt naar houvast als het leven moeilijk is
Als de emoties, gedachten en gevoelens teveel zijn, als de omstandigheden je naar de keel grijpen en de grond onder je voeten vandaan is geslagen, maar ook als minder ingrijpende gebeurtenissen je uit balans halen en je het even niet meer weet, dan heeft dit een impact op je innerlijke balans. En zodra jij je onveilig gaat voelen om wat voor redenen dan ook, ga je zoeken naar controle over jezelf en je leven. Het zijn deze uitdagingen op je pad die je dichter bij jezelf kunnen brengen, maar ook die waarin je jezelf kan verliezen.
Waarin zoek jij je houvast?
Zoek je dit in externe factoren, bijvoorbeeld in symmetrie in je leven, in wat je doet en hoe je je huis inricht? Zoek je het in dagelijkse routines, in alles op hetzelfde tijdstip doen en op dezelfde manier? Of zoek jij dit in rituelen, zoals vaste ochtendrituelen, of rituelen om te ontspannen? Heb jij veel van dit soort wederkerende patronen en raak jij van slag als je daarvan (noodgedwongen) afwijkt, dan is dat wellicht een teken dat jij je houvast buiten jezelf zoekt.
Of richt jij je aandacht naar binnen, durf jij stil te zijn en los te laten? Kun jij in vertrouwen en liefde meebewegen met wat het leven je brengt? Heb jij de veerkracht om iedere keer weer op te staan en voor liefde te kiezen? Leg je wel eens je hand op je hart, oefen je met je ademhaling reguleren, doe je aan yoga of andere meer meditatieve oefeningen? Als jij weet dit doet, dan zal jij je houvast vooral intern zoeken en vind jij daar je veiligheid.
De onveiligheid in jezelf bepaalt de mate waarin je houvast nodig hebt
De basis van jouw onbewuste reageren zit hem in de verhalen die jij met je meedraagt. In de manier waarop jij in je leven bent omgegaan met de uitdagingen op je pad. In de wijze waarop jij geleerd hebt je veilige basis te vinden en te behouden. Als jij veelal onbewust en vanuit je hoofd bent gaan reageren op situaties en gebeurtenissen, dan zijn hierdoor niet-ondersteunende verhalen ontstaan, verhalen die je ondermijnen en je afhouden van de verbinding met je hart. Het zijn dan ook deze verhalen die bepalen hoe onveilig jij je van binnen voelt.
Loskomen van je overlevingsmechanisme zorgt voor veiligheid in jezelf
Dit heeft te maken met het ontstaan van de overlevingsmechanismen in je kindertijd. Omdat je afhankelijk bent van je ouders om te overleven moet je je als kind vaak aanpassen en conformeren. De groepsidentiteit is enorm belangrijk. Dus leer je vooral je aandacht naar buiten te richten. De gebeurtenissen en ervaringen in je leven kleur je dan ook in vanuit die overtuiging.
Naarmate je ouder wordt is het echter de bedoeling dat je loskomt van die afhankelijkheid van je ouders en je overlevingsmechanismen, zodat je je eigen identiteit kan vormen. Dat je zelf in staat bent je veilige basis te creëren los van alle externe factoren. Daarbij hoort een stuk bewustzijnsontwikkeling waarbij tevens al die niet-ondersteunende verhalen in een heel ander licht dienen te worden bezien. Alleen als je vanuit bewustzijn kunt reageren, dan kun je jouw niet-ondersteunende verhalen helen en oude patronen en overtuigingen doorbreken. Zo voorkom je dat oude pijn wordt bevestigd en jij niet nog meer houvast gaat zoeken in externe zaken. Alleen dan kun jij je in vrijheid ontwikkelen.
De paradox van houvast zoeken
Doordat je (als kind) houvast zoekt buiten jezelf en daar je veiligheid aan ontleent is jouw basis niet stabiel. Er zullen altijd uitdagingen op je pad komen, omstandigheden en gebeurtenissen zijn die je raken en uit balans halen. Sterker nog, als dit gebeurt dan komt de klap dubbel zo hard aan. Want alleen de verbinding met jezelf bepaalt de mate waarin je uit balans raakt en of jij veerkrachtig hiermee om kunt gaan.
De paradox is dan ook dat juist als het moeilijk wordt je los moet laten, zodat je vanuit vertrouwen mee kunt bewegen. Dan wordt je aangewezen op het enige dat je wel houvast geeft, en dat is je hart. Zoek je houvast in een wereld die continu in beweging is, dan is de oplossing niet (nog meer) rituelen, vaste patronen en regelmaat, ook niet als die betrekking hebben op mediteren of andere afstemoefeningen. Maar de oplossing ligt in leven vanuit je hart en de liefde voor jezelf.
Je innerlijk kompas
Door je houvast in jezelf te zoeken zul je vanzelf ook bewuster gaan reageren op situaties. Omdat je meer vanuit het geheel en het overzicht reageert, dan vanuit de pijn en de initiële gebeurtenis. Dan kun je vanuit een veilige basis mee bewegen met het leven en de uitdagingen op je pad vol vertrouwen tegemoet zien. Door je te richten op je innerlijk kompas zul jij jezelf, de wereld om je heen en jouw plek erin beter leren kennen. Je zult stevig geaard en vanuit liefde en kracht geankerd in je hart jouw weg gaan vinden, onafhankelijk, vrij, vol vertrouwen. En dit begint bij bewust worden van wat er werkelijk voor zorgt dat jij je onveilig voelt.
De weg naar verbinding vind je via de verhalen om je hart. Zodra jij vanuit je hoofd naar je hart gaat en jezelf in liefde kan omarmen, zul jij steeds minder patronen en rituelen nodig hebben en zal je hart steeds vrijer worden en je bewustzijn zuiverder. Met iedere stap die jij zet in de verbinding met jezelf, kun je ook het houvast buiten jezelf verder loslaten.
Ook voor een kind werkt dit zo
Als je merkt dat je kind in paniek raakt als iets niet gaat zoals het altijd ging, als zijn brood niet op de juiste manier gesneden is, of als hij zijn schoenen binnen moet uitdoen in plaats van zoals gebruikelijk op de gang, dan kan dat een teken zijn dat je kind zich onveilig voelt, dat hij uit de verbinding met zijn hart is, dat gevoelens en emoties hem teveel zijn en hij niet weet hoe hiermee om te gaan. Dan weet je dat hij zich verliest in de uitdagingen op zijn pad.
Door hem te helpen zich te richten op zijn innerlijk kompas, kun je hem helpen zijn plek in de wereld te vinden. Zo kan hij zijn veiligheid in zichzelf vinden en steeds meer de verstorende rituelen en patronen loslaten. Niet rust, regelmaat en reinheid, maar de verbinding met je hart is de belangrijkste boodschap voor jou als ouder. Dan zal ieder kind zich in vrijheid en veiligheid kunnen ontwikkelen tot zijn ware zelf.
