Zijn we doorgeslagen in anderen aan te spreken op ongewenst gedrag? Veel mensen zijn tegenwoordig bezig met hun spirituele ontwikkeling en dat is een goede zaak. Daar hoort vaak bij dat mensen de gedragspatronen die voor anderen wat minder aangenaam zijn, eens tegen het licht houden en hun best te doen om te veranderen. Ik zeg ‘hun best doen’, want de praktijk is weerbarstig. We vinden het zelf ook niet leuk om op onze kinderen te vitten om maar even wat te noemen. Meestal lukt het goed om dat niet te doen, maar we hoeven maar gestresst, bezorgd of gewoon hangry te zijn, een net iets te strakke deadline te hebben of we zitten gewoon even niet zo goed in ons vel en daar gaan we weer.
Terwijl we zo goed bezig zijn om ons eigen gedrag te pimpen, lijken we ook een stukje kritischer te worden op het gedrag van anderen. Ik stond ooit in de rij voor de kassa terwijl ik achter me een kinderstemmetje hoorde: “Papa, ik vond het niet leuk hoe jij daarnet tegen me deed. Daar wil ik het even over hebben.’ Van wie zou-ie dat hebben? Ik bestelde ooit een drankje in een café en werd door de mevrouw achter de bar nogal …kort door de bocht behandeld na een spraakverwarring. Terwijl ik enigszins verbouwereerd blijkbaar nogal verbaasd keek, zei haar collega tegen me: “Ach joh, zo is ze nu eenmaal’. Twee totaal verschillende manieren van omgaan met dezelfde situatie: iemand zegt iets wat je minder prettig vindt. Toch is voor beide wat te zeggen.
Ik vind de eerste nogal in lijn met het individualisme van deze tijd. We willen alles a la carte, op maat, naar wens, custom made. En dat geldt blijkbaar in toenemende mate ook voor het gedrag van anderen. We pikken gedrag van collega’s, vrienden, wie dan ook, niet meer zo gemakkelijk. We denken niet meer: “Ach joh, zo is-ie nu eenmaal’. We denken: ‘ik wil dit niet, ik wil dat het ophoudt en wel nu!’ Een nieuwe trend op spiritueel gebied is het verbreken van alle relaties ‘die je niet meer dienen’. Iedereen die je tijd opslokt, irritant is of met wie je niet bij iedere ontmoeting hemelse diepgaande gesprekken hebt, is kennelijk jouw kostbare tijd niet meer waard. Zegt dit iets over ons geestelijke niveau, of vooral over de economie waarin we leven? Onze tijd is schaars geworden en dat projecteren we kennelijk op onze vriendenkring.
Daarbij veronderstellen we nogal makkelijk dat de persoon in kwestie ‘eens goed met zijn issues aan de slag moet’ om hem vervolgens te droppen omdat hij daar kennelijk te lui voor is. Dat vind ik persoonlijk een nogal gemakzuchtige en ook wat arrogante aanname. Van hoever heeft het bij jezelf niet moeten komen voordat je jouw issues onder ogen ging zien? En was jij in een vingerknip in staat om ze op te lossen? Als het jou lukte, mag je mij komen vertellen hoe je dat hebt gedaan. We stellen vrij gemakkelijk dat iemand onze liefde niet verdiend heeft vanwege zijn issues (dat is, toch, de bottomline). Terwijl we voor onszelf vaak erg goed kunnen verantwoorden waarom wij zelf wel liefde verdienen ondanks al onze issues.
Eerlijk gezegd, er zat voor mij iets ongekends bevrijdends in dat ‘ach joh, zo is ze nu eenmaal’ aan die bar. Door iemand gewoon te accepteren zoals hij is, hoef je er niets meer mee. Is dat niet het ultieme onthechten? Want laten we eerlijk zijn, willen we misschien dat iemand ons op een bepaalde manier behandelt, vooral omdat we het niet zo goed los kunnen laten als hij dat niet doet? Laatst gebeurde het weer, ditmaal met een collega. Mijn collega zat diep voorovergebogen met een diepe frons in zijn wenkbrauwen in een forse concentratiebubbel aan zijn bureau. Ik vroeg of ik iets kon gebruiken. Zijn antwoord was een afwezig ‘hmmm…’. En daar irriteerde ik me aan. Ik dacht: ‘verdorie, je kunt toch wel gewoon ‘ja hoor’ zeggen? Hoe moeilijk is dat?’ en tegelijk dacht ik: ‘ waarom moet hij zich eigenlijk op mijn manier gedragen?’. Hij is gewoon zo dat hij nogal in zijn concentratie opgaat en dan wat minder receptief is naar zijn omgeving. En dat gewoon te accepteren gaf zoveel kalmte dat ik me eerlijk gezegd steeds vaker afvraag of acceptatie niet heel wat meer in je eigen belang is dan assertiviteit.
Als ik alle vriendschappen waar wat mee is ga verbreken, dan wordt het wel erg stil vrees ik. Die mensen hebben ook zo hun minder leuke kanten, maar ze zijn al wel minstens 20 jaar in mijn leven. Met een reden. Moet ik dan ineens gaan vallen over heel menselijke imperfecties? Er is geen koe zo bont of er is een vlekje aan. Misschien is het wel heel erg spiritueel om dat gewoon eens te accepteren.
