Ben je vaak moe, heb je weinig puf? Let op je patronen van je aanpassen aan anderen en ‘denken te moeten’, want daar kun je je energie-huishouding negatief mee beïnvloeden. Als je je aanwent om regelmatig stil te staan bij jezelf en te voelen, kun je een burn-out voorkomen of ervan herstellen. Hoe werkt zoiets?
Burn-out betekent letterlijk ‘opgebrand’. De energie is op. Het vuur is uit. Waar je ooit veel energie had, of in elk geval genoeg om je taken te vervullen zonder uitgeput te raken, is er nu een grens overschreden. De reserves zijn op. De batterij is leeg.
Uitgeput op drie niveaus
Je bent op drie niveaus uitgeput. Fysiek is er sprake van grote vermoeidheid en vaak krachtverlies. Op het emotionele vlak heerst veelal een gevoel van tekortschieten en zelfs waardeloosheid. Op het mentale vlak worstel je met gedachten als ‘ik doe het niet goed’ of ‘ik moet het goed doen’.
Wie krijgt een burn-out? Meestal degene die hulpvaardig is, die hart voor de zaak heeft en kwaliteit wil leveren. Deze persoon heeft vaak moeite zijn grenzen aan te geven en zegt niet makkelijk ‘nee’. En is derhalve degene bij wie extra (zorg)taken nogal eens terecht komen. Draaglast en draagkracht dreigen in onbalans te raken. En ook de balans in energie geven en krijgen is dan zoek.
Hooggevoeligheid en burn-out
Vaak zijn het ook hooggevoelige mensen die opgebrand raken. Door hun grote sensitiviteit voelen ze verwachtingen en spanningen van anderen haarfijn aan. Automatisch passen ze zich aan de situatie aan en doen wat er gevraagd wordt. Als je altijd maar rekening houdt met anderen kan het zijn dat je je eigen gevoel of wensen negeert. Zo kan zelfs iets dat je leuk vindt een plicht worden. En als we ergens moe van worden is het van ‘moeten’.
Als je dan ook nog werk doet dat niet echt bij je past en waar niet je hart ligt, is het risico op een burn-out nog groter. In combinatie met een sterk verantwoordelijkheidsgevoel en grote inzet heeft dit tot gevolg dat je je op den duur ongelukkig voelt, steeds minder energie hebt of uiteindelijk opbrandt.
Flow ervaren of trekken aan een dood paard
Om een burn-out te voorkomen of ervan te herstellen, is één van de aspecten waarop je moet letten je energie-huishouding. Wat we doen kost energie of het geeft energie óf het is energie-neutraal. Als we na zaken die energie kosten ook dingen doen waar we energie van krijgen, laadt de batterij weer op. Vraag je dus af, doe je voldoende dingen die energie geven? Of zijn er te veel zaken die energie kosten? Heb je na je plichten ook nog energie over voor leuke dingen?
Als je doet waar je energie van krijgt, waar je blij van wordt, kom je in een flow. Dan gaan dingen moeiteloos. Als je die dingen doet waar voor jou energie in zit, gebeurt er datgene wat voor jou de bedoeling is. Het is belangrijk om geen dingen te doen waar erg veel moeite voor moet worden gedaan terwijl er nauwelijks resultaat uit komt. Je trekt aan het spreekwoordelijke dode paard. Dat is zinloos en je put jezelf uit.
Stil staan en opmerkzaam zijn
Houd dus in de gaten welke dingen je energie kosten, en welke je energie geven. Je hebt een opmerkzaamheid nodig om te voelen, te weten, te zien wat je doet en hoe dat je energieniveau beïnvloedt. Wen jezelf aan om hierbij stil te staan. Het liefst elke ochtend en/of avond. Mediteren of gewoon stil zitten en letten op je ademhaling helpt hierbij.
Als je heel stil wordt van binnen en jezelf goed leert observeren, kun je zelfs opmerken welke gedachten energie kosten en geven. Dan ben je bij de bron van jouw leven. Je zult merken dat je invloed hebt op je energie-niveau door je bewust te zijn wat wat je denkt.
Trouw zijn aan jezelf
In mijn visie wil een burn-out ons zeggen: ‘mens ken jezelf’. Zie jezelf op meerdere wezensniveaus. Wees trouw aan je eigen waarden, idealen en wensen. Weet wat je nodig hebt en zorg voor jezelf. Een burn-out vraagt je om te luisteren naar je gevoel, je lichaam, en naar je intuïtie, je ziel, en hieraan trouw te zijn.
Als je je gevoeligheid, verlangens en innerlijke stem als uitgangspunt neemt, dan vind je je basis en je natuurlijke vermogen om grenzen te stellen. Dan behoud je je energie en blijf je in je kracht, dit geeft zelfvertrouwen. Van daaruit kun je de wereld aan.
