Godinnen in de vrouw: Artemis

Godinnen in de vrouw: Artemis

Deze serie artikelen gaat over de vrouwelijke archetypen zoals Jean Shinoda Bolen ze heeft beschreven aan de hand van godinnen uit de Griekse mythologie. Elke godin vertegenwoordigt een karakterstructuur met goede eigenschappen en valkuilen, eigen schaduwaspecten en een eigen potentieel voor persoonlijke groei. Deze keer: Artemis

Lees ook:

Het Archetype

‘Wie door geen pijn geraakt wordt’

Het Artemis-archetype is het oerpatroon van de sterke vrouw die zich door alle moeilijkheden heenworstelt. De godin Artemis was zowel een jaagster en krijger als vroedvrouw. Dit opmerkelijke patroon geeft een vrouw de eigenschap zowel een vechter als een beschermster van het leven te zijn. Vrouwen  die onder invloed van het Artemis-archtype staan, zijn vaak idealistisch en hebben natuur- en dierenbescherming hoog in het vaandel staan. In de tijd dat de mens nog in de natuur leefde, moet Artemis een belangrijk archetype zijn geweest. Artemis’ veelzijdigheid, overlevingsdrang, neiging tot het verleggen van grenzen, geestelijke scherpte en gebrek aan zelfmedelijden zijn heel belangrijk geweest voor vrouwen. 

Het levenspatroon

In de mythologie was Artemis de dochter van Zeus en de godin van de jacht. Artemis zwierf rond door de bossen in het gezelschap van nimfen. Ze was de beschermvrouwe van de wilde dieren en de pasgeborenen. Vrouwen die fanatiek paardrijden, sporten, reizen, op scouting hebben gezeten en graag wandelen in de natuur staan onder de invloed van het Artemis archetype. Artemis zet een vrouw ertoe aan om haar grenzen af te tasten en te verleggen. Als een vrouw een jaar gaat backpacken, of haar baan opzegt om te gaan reizen of een initiatief op te zetten in een ontwikkelingsland, weet je dat Artemis aan het werk is.Artemis

Een Artemisvrouw heeft een sterke focus en een heel duidelijk beeld van wat ze wil. Daarnaast is ze zeer ambitieus om dat doel te bereiken en heeft ze een duidelijke eigen visie over hoe ze dat aan wil pakken. Het Artemis-archetype geeft een vrouw de drive, daadkracht en de focus om grenzen te verleggen, nieuwe dingen te ondernemen en op te zetten, te pionieren en taboes te doorbreken. Ze is niet bang om zich impopulair te maken en menig Artemisvrouw bevindt zich in de  frontlinie van maatschappelijke ontwikkelingen. Ze zijn daarmee erg progressief en lopen vaak voor op de massa. Haar manifestatiedrang is niet zozeer gericht op een zakelijk of commercieel succes, maar op het realiseren van iets dat de maatschappij verbetert of waar ze persoonlijk veel voldoening uithaalt.

Ze heeft behoefte aan avontuur en afwisseling, lichaamsbeweging en innig contact met andere vrouwen. Artemis-vrouwen kunnen hun hele leven rondzwerven. Ze hebben niet zo’n behoefte aan een vast honk, zijn flexibel en routine is niets voor hen. Ze kunnen hun leven wijden aan een project en ze vinden het geen probleem als ze er niet rijk van worden of als ze ervoor naar het buitenland moeten. Ze kunnen ook ondernemers zijn en vallen daarin op door hun durf, originaliteit en visie. Een vrouw behoudt haar Artemis-eigenschappen vaak haar hele leven. Omdat ze zich leeftijdsloos voelt, voelt ze zich niet te oud om te gaan backpacken, een start-up te doen of om op haar 70e nog te gaan bergwandelen. Krakkemikkig worden is voor haar een drama.

Hoe wordt het archetype geactiveerd?

Het Artemis-archetype is het meest actief in de jong-volwassen jaren van een vrouw. Artemis is naar mijn idee het ‘gap year’ archetype. Tussen de levensfasen van meisje en moeder en/of werkende vrouw in zit vaak een periode van nieuwe dingen ondernemen en plezier maken voordat de verantwoordelijkheden beginnen. Veel pas afgestudeerden gaan bijvoorbeeld een jaar reizen. Hoewel het oppervlakkig lijkt op alleen maar lol maken, is dit een belangrijke fase voor een vrouw: ze leert te bepalen wat haar passie isl en die na te streven, ze leert de verantwoordelijkheid te nemen voor de keuzes die ze maakt, ze leert op zichzelf terug te vallen en ze leert het potentieel én de grenzen van haar eigen kracht kennen. Het is voor een vrouw belangrijk om de ‘focus’ in haar bewustzijn te vinden en te ontwikkelen voordat de zorgende fase aanbreekt, wanneer partner en kinderen voortdurend haar aandacht willen hebben. Het zal haar helpen zich niet te verliezen in het moederschap. Artemis is hét archetype dat de autonome maagdelijkheid in een vrouw wakker maakt.

In patriarchale culturen is dit archetype bijna volledig uit het bewustzijn van vrouwen verdwenen. Vrouwen trouwden ‘vanuit huis’.  Daardoor gingen vrouwen van de ene afhankelijkheidsrelatie (kind/dochter) over op de volgende (ondergeschikte echtgenote).  Het gevolg was dat er eeuwenlang vrouwen zijn opgegroeid die nooit hadden geleerd om voor zichzelf te kiezen en de gevolgen van hun daden te dragen. In deze tijd krijgt vrijwel elke vrouw vroeg of laat wel met dit archetype te maken, bijvoorbeeld doordat ze gaat studeren en op kamers gaat wonen, of gaat reizen. Of wanneer ze tussen relaties in een tijdje  alleen woont en zo haar autonomie vormt en leert bepalen wat ze zelf graag wil. 

De wilde vrouw

Een Artemisvrouw is een natuurmens. Ze houdt intens van de natuur en is ontvankelijk voor eenheidservaringen in de natuur. In haar wereldbeeld is de mens niet de kroon op de schepping maar een onderdeel ervan, niet superieur aan andere levensvormen. Deze natuurspiritualiteit vormt haar zachte kant en is een tegenwicht voor haar competitieve eigenschappen.  Een Artemisvrouw houdt van wandelen in de natuur, survivallen, back-to-basics kamperen en dat soort dingen. Ze voelt zich verwant met wilde dieren in die zin dat die vrij zijn om hun eigen weg te gaan. Een Artemisvrouw is ondanks haar dierenliefde niet sentimenteel en accepteert het ‘eten of gegeten worden’- aspect van de natuur volkomen.vrouw-mediteert-weg

Een Artemisvrouw kan op een bizarre manier gelukkig zijn als ze in de wilde natuur moet overleven. Hoe ruiger het eraan toegaat, hoe beter ze het vindt. Artemis kan ook ineens de kop opsteken als op vakantie ‘de knop omgaat’ en vrouwen er plezier in hebben om bergtrekkings te doen, te gaan kamperen of survivaltochten te gaan doen. Dingen waar ze in het dagelijks leven niet aan moeten denken, worden dan opeens een uitdaging. Deze ervaringen dienen vaak als een soort back-up om moeilijke tijden te overleven (‘ als ik een bergpas van 4500 m over kan met volledige bepakking, dan overleef ik dat faillissement vast ook wel’).  Dat is de kracht van Artemis en de Wilde Vrouw: weten dat je altijd in staat zult zijn jezelf te handhaven. 

Gedreven en competitief

Artemis-vrouwen richten zich op hun bezigheden met een focus die we eerder met mannen dan met vrouwen associëren. Ze is niet voor niets een jachtgodin: ze bepaalt haar doel met dodelijke precisie en weet het feilloos te raken. Doelgerichtheid is dus beslist geen exclusief mannelijke eigenschap! Voor een vrouw zijn Artemis-vrouwen opvallend competitief. Ze zijn daarin ook sportief: ze gunnen anderen hun succes en aanvaarden het als iemand hun meerdere is op enig terrein zolang de strijd maar eerlijk verliep. Artemis-vrouwen vallen op doordat ze bij het sporten de competitie met mannen aangaan. Waar andere vrouwen zouden denken ‘dat doet een vrouw toch niet’ of een man zouden laten winnen om zijn ego te ontzien, deinst een Artemisvrouw er niet voor terug om een man van het veld te spelen als ze de betere is. ‘Meedoen is belangrijker dan winnen’ is aan een Artemisvrouw niet besteed. Als je niet wilt winnen, kun je het net zo goed niet doen. 

Het archetype van de vrouwenbeweging

De vrouwenbeweging in de jaren ’70 van de vorige eeuw had een stevig Artemis-stempel. Vrouwen streefden naar autonomie (baas in eigen buik), economische onafhankelijkheid en zusterschap. Het lijkt paradoxaal dat juist vrouwen met zoveel yang-eigenschappen naar het feminisme neigen, maar eigenlijk is het heel logisch: júist vrouwen met een sterk ontwikkelde yang kant worden het hardst geraakt door de beperkingen die een patriarchale cultuur aan vrouwen oplegt. Zij zijn dan ook de eersten geweest die zich er tegen hebben verzet. Ondanks (of misschien juist dankzij) die yang-eigenschappen staan Artemisvrouwen trots achter hun vrouw-zijn .

 Zusterschap

Artemis-vrouwen zijn zeer zusterlijk. Ze steunen andere vrouwen door dik en dun en voelen zich solidair met hen. Ze zullen nooit een vrouw omlaaghalen, achter haar rug om over haar roddelen, of openlijk bitchen. Ze hebben hechte, langdurige vriendschappen met andere vrouwen en stellen zich ook op de werkvloer collegiaal en coöperatief tegenover andere vrouwen op.  Artemis-vrouwen zijn weliswaar competitief, maar kunnen een ander hun succes gunnen, dit in tegenstelling tot sommige competitieve mannen die zich gepasseerd voelen als een ander de penalty mag nemen. Een Artemisvrouw koppelt de mannelijke eigenschap van scoringsdrang aan het vrouwelijke besef deel uit te maken van een groter geheel en kan haar scoringsdrang daardoor laten bijdragen aan het collectief.

Dualistisch

Door haar yang-eigenschappen heeft een Artemis-vrouw een sterk dualistische, scheidende, haast masculiene manier van naar de wereld kijken. Waar de meeste vrouwen de overeenkomsten zullen zoeken, benadrukt een Artemis-vrouw de verschillen. Het is óf dit, óf dat. Ze vindt het prettig om ieders mening te kennen en de verschillen in een kwestie te benoemen, zodat ze weet hoe het speelveld eruit ziet. De manier waarop ze op die helderheid aanstuurt, kan anderen nogal rauw op hun dak vallen. Ze kan op de man af om iemands mening vragen, waar anderen dat veel behoedzamer zullen doen. Ze heeft vaak zelf ook een uitgesproken mening en is niet te beroerd om die ook te uiten. 

Androgyn

Een Artemis-vrouw is tweeslachtig. Ze snapt niets van rollenpatronen. De feministische beweging heeft zich aanvankelijk sceptisch uitgelaten over man/vrouwverschillen en was van mening dat die uitsluitend het gevolg van opvoeding zouden zijn. Ik denk dat dat alles te maken had met de androgyne inslag van de Artemis-vrouwen die er toonaangevend in waren. Genderneutraliteit geeft haar een rustig gevoel. Ze is niet eens per se aseksueel, maar ze hoeft er vaak gewoon niet zoveel mee. Ze heeft zo’n sterke balans tussen yin en yang in haar psyche, dat ze vrij inert is naar buiten toe. De godin Artemis was bijzonder trots en vatte mannelijke aandacht vaak op als een schending van haar waardigheid. Een Artemis-vrouw kan vrij agressief reageren op mannelijke avances en de grens tussen aandacht en opdringerigheid is bij haar dun.

Ze beschouwt haar masculiene eigenschappen totaal niet als mannelijk, maar als een menselijk potentieel waar vrouwen en mannen uit kunnen putten. Ze vat het op als een compliment en als een teken van gelijkwaardigheid als een man de confrontatie met haar aandurft. Die confrontatie kan ze ook zonder meer aan, want ze is fysiek sterk en mentaal bijzonder gefocust. Ze doet niet onder voor een man als het op mannelijke eigenschappen aankomt. Een Artemis-vrouw ziet zichzelf als een sterke vrouw. Ze is wars van popperigheid, afhankelijkheid en verleiding. In haar ogen is een echte vrouw, stoer, sterk, autonoom en onafhankelijk. Haar masculiene eigenschappen gebruikt ze om zichzelf te ontplooien en niet om hogerop te komen. 

Emotioneel ontoegankelijk

Een Artemis-vrouw heeft een enorm vermogen tot concentratie en heeft de behoefte om uitdagingen aan te gaan en doelen na te streven. Zonder dat raakt ze gefrustreerd. Doordat ze zo volledig opgaat in wat ze doet, is ze vaak niet beschikbaar voor mensen om haar heen. Ze denkt vaak niet eens aan een relatie en als ze die heeft, vindt ze het prettig als haar partner niet teveel aan haar hangt en emotioneel enige afstand bewaart. Vaak houdt ze het bij een lat-relatie.

Een Artemis-vrouw kan zelfs emotioneel gepantserd zijn. Waar ontvankelijkere vrouwen hun heil gaan zoeken in de relatie die hun leven volmaakt zal maken wanneer ze emotioneel gekwetst zijn, of oeverloos over hun gekwetste gevoelens kunnen praten, stopt een Artemis-vrouw haar emotionele kwetsbaarheid achter slot en grendel en stort zich op haar bezigheden. Omdat ze altijd wel iets heeft wat haar bezighoudt, kan ze daardoor ongemerkt eenzaam worden. Vaak merkt ze dat pas op latere leeftijd, als iedereen om haar heen al kinderen heeft en getrouwd is. Vaak dringt, tegelijk met het besef van het ouder worden, het tot haar door dat er misschien iets essentieels aan haar leven heeft ontbroken: verbinding. Als dat besef valt, zal ze vaak de confrontatie met haar schaduwaspecten aan moeten gaan.vrouwelijk

Littekens als les

Een mooie eigenschap van Artemis-vrouwen is dat ze niet in de slachtofferrol schieten als hen iets pijnlijks overkomt, maar dat ze hun littekens accepteren en beschouwen als leermomenten. Ze torst haar verleden niet als een loden last op haar rug, maar als bagage, een onderdeel van de persoon die ze is. Ze accepteert dat averij bij het leven hoort en kan zonder wroeging een hoofdstuk afsluiten en verdergaan. Ze ziet zichzelf nog steeds als een persoon die de moeite waard is als ze fouten heeft gemaakt. En dat is een eigenschap die iemand die nergens voor terugdeinst en overal vol ingaat, ook nodig heeft. 

Artemis in relaties

Het Artemis-archetype zet een vrouw soms in een spagaat als het om relaties gaat. En Artemis is voor een vrouw vaak een leuk archetype om te hebben, waardoor ze een bevredigend leven leidt en in eerste instantie niets mist. Daarnaast is ze emotioneel erg ontoegankelijk, waardoor ze iemand misschien niet durft toe te laten. Omdat een Artemisvrouw sterk androgyn is, weet ze zich niet goed raad met man/vrouw dynamieken in relaties. De enige relatie waar sommige Artemis-vrouwen zich prettig bij voelen, is een gelijkwaardige, seksloze verhouding op basis van solidariteit en vriendschap. En dat geldt voor mannen en vrouwen. Om open te kunnen staan voor een romantische relatie heeft ze de invloed van Hera of Aphrodite nodig.

Door haar mannelijke eigenschappen zal een Artemis-vrouw botsen met een sterk masculiene man. Ze zal vaak mannen aantrekken met sterke feminiene eigenschappen, die haar kracht bewonderen en zich misschien optrekken aan haar daadkracht. Ze kan ook mannen aantrekken die het maatschappelijk gezien ‘niet gehaald’ hebben en die voor meer traditioneel ingestelde vrouwen niet aantrekkelijk zijn. Hij voelt zich thuis bij het non-conformisme van een Artemis-vrouw en het feit dat ze geen materiële eisen aan een partner stelt. Maar hoewel een Artemis-vrouw geen maatschappelijk succes zoekt, zoekt ze wel geestelijke kracht en als dat aan een man ontbreekt, zal de relatie het niet redden. Haar persoonlijkheid wordt vaak goed aangevuld door een milde man die haar aanspreekt op haar zachte kant en door de soms harde façade het liefelijke in haar ziet. Maar het werkt alleen als ‘mild’ niet ‘soft’ is. Hij moet sterk genoeg zijn om haar met haar soms onredelijke gedrag te confronteren en haar rechtlijnigheid te kunnen ombuigen. En het duurt vaak lang voordat ze haar emotionele schild durft te laten zakken en echt close durft te zijn. Op ieder potje past een dekseltje, maar een Artemis-vrouw en het soort man dat van haar houdt, zijn beiden geen standaardmaat. Daarom duurt het vaak tot de middelbare leeftijd voordat een Artemis-vrouw een partner krijgt.

Ze vindt het belangrijk om op een gelijkwaardige manier met haar partner van gedachten te wisselen over waar ze mee bezig is, ze vindt het prettig om eerlijke, gefundeerde en opbouwende feedback te ontvangen. Ze wil met haar partner kunnen ‘sparren’: over de koers van haar bedrijf, de strategie van een NGO waar ze zich voor inzet, of  gewoon samen sporten, waarbij er best een goedmoedig wedstrijdje mag ontstaan. Ze heeft graag een vrij neutrale omgang met haar partner. In een relatie met een Artemisvrouw ontbreekt de ‘neteligheid’ en het moeten voldoen aan nooit uitgesproken  verwachtingen die mannen tot wanhoop kunnen drijven.  Er zit een zekere rust in zo’n relatie. Daar staat tegenover dat er weinig romantiek zal zijn en dat ze een man geen ruimte geeft voor een heldenrol. Ze voelt zich beledigd als een man haar goedbedoelend probeert te beschermen, wat bij een vrouw met vooral kwetsbare godinnenarchetypen in goede aarde zou vallen. Ze zit nu eenmaal zo in elkaar dat ze alles wat ze zelf kan, zelf wil doen en een man doet er goed aan om daar ruimte aan te geven. 

Artemis als moeder

De godin Artemis had als bijnaam ‘de berin’ en dat typeert haar stijl van moederen erg goed. Een Artemismoeder pampert haar kinderen niet, maar zal ze tot het uiterste verdedigen en steunen. Ze is geen troetelmoeder die zich wild schrikt als haar kind is gevallen en huilend naar haar toe loopt. Ze heeft dan niet het gevoel dat ze als moeder tekortgeschoten is. Sterker nog, ze ziet het vallen als een nuttige ervaring voor haar kind omdat het leert om voorzichtig te zijn. Een Artemis-vrouw is een avontuurlijke, speelse moeder waar een kind veel plezier mee kan beleven, maar ze is soms erg hard voor haar kinderen in haar streven hen voor te bereiden op de wereld waarin ze moeten leven. Sommige moeders zijn van mening dat een Artemismoeder een lakse, nonchalante moeder is, maar ze voedt haar kinderen gewoon op op haar manier: ze leert ze te overleven. En daar horen blauw plekken en bulten bij.

Ze is vaak erg sportief en vindt het vervelend als ze daar door haar zwangerschap bij wordt gehinderd. Ze ervaart haar kraamtijd soms als een gevangenschap door de lichamelijke kwaaltjes, de hormonale schommelingen en de beperkte bewegingsvrijheid met een baby. Ze gaat vaak pas echt van het moederschap genieten vanaf het moment dat ze dingen met ze kan ondernemen. Een Artemisvrouw is erg gehecht aan de kracht en souplesse van haar jonge, sterke lichaam en lijdt er enorm onder als ze bijvoorbeeld een bekkeninstabiliteit heeft. Ze kan borstvoeding geven soms onprettig vinden. Ze kan overstappen op flesvoeding omdat ze er schoon genoeg van heeft. Daar zouden andere vrouwen niet hard over mogen oordelen, want haar fysieke autonomie is voor een Artemis-vrouw echt heel belangrijk.

Een Artemis-vrouwen krijgt niet vanzelfsprekend kinderen. Ze houdt vaak van kinderen, maar hecht niet aan de ervaring om haar eigen, biologische kinderen ter wereld te brengen. Ze vindt het vaak prima om stiefmoeder te worden van kinderen uit een eerdere relatie van haar partner. Als haar dat een zwangerschap en bevalling scheelt, vindt ze dat eigenlijk wel oké. 

De schaduwkanten/de verdringing

De schaduwaspecten van het Artemis-archetype hebben te maken met het dilemma tussen afstand en nabijheid.  Een Artemis-vrouw kan in een spagaat zitten tussen haar aangeboren liefelijkheid (die ze soms zelden toont!), haar liefde voor het leven en het verlangen om zich één te voelen enerzijds en haar drang naar autonomie en onafhankelijkheid anderzijds. Ze heeft met mannen gemeen dat ze kan doorschieten in haar yang-eigenschappen en daardoor stuurs of dominant kan worden, of zich moeilijk kan verplaatsen in de belevingswereld van een ander, waardoor ze te eenzijdig kan denken. 

Neiging tot zwart/witdenken en radicale standpunten

Een Artemis vrouw heeft de neiging de dingen in zwart/wit, goed of fout te zien en zo ventileert ze dat ook. Ze kan daardoor op een onaanvaardbare manier de gevoelens van andere mensen kwetsen, relaties beschadigen of een splijtzwam worden in een organisatie of collectief. En juist omdat ze in goed/fout denkt, is ze ervan overtuigd dat ze moreel helemaal gelijk heeft. Haar neiging tot zwart/wit-denken in combinatie met het idealisme dat Artemis eigen is, leidt soms tot het ontwikkelen van radicale opvattingen. Hoewel haar morele verontwaardiging op zich zeer gerechtvaardigd is, slaat een Artemis-vrouw er soms in door omdat het haar moeite kost om meerdere kanten aan een kwestie te zien en zich in een ander te verplaatsen. Ze kan een roepende in de woestijn worden of moreel gaan drammen. Zeker als ze zich uitsluitend omringt met geestverwanten en voortdurend  haar eigen mening herhaald hoort worden, kan het gebeuren dat ze vrij extreme denkbeelden ontwikkelt. Ze heeft hierin beslist tegengas nodig. Ze moet leren om zichzelf te relativeren en zich te zien als een mens die zich inzet voor een goed doel en niet als een verlosser die het heil komt brengen. Het is belangrijk om zich te omringen met verschillende karakters, zodat ze verschillende manieren van reageren leert kennen en waarderen.

Destructieve woede

Een andere schaduweigenschap van een Artemis-vrouw is haar neiging om in onredelijke woede uitbarsten wanneer iemand in haar ogen over een grens gaat. Wanneer iets haar raakt, kan ze erg emotioneel reageren, niets meer met iemand te maken willen hebben, of op eigen initiatief een beslissing nemen die de andere partij volledig in het verkeerde keelgat schiet. Ze kan zich daardoor heel impopulair maken bij anderen of haar positie volledig verpesten. Ze ziet zelf meestal  het probleem niet want ze vindt dat ze moreel aan het langste eind trekt. Zo werkt het natuurlijk niet en met deze eigenschap kan een Artemisvrouw veel schade aanbrengen aan relaties. De grootste schade brengt ze toe aan anderen en niet aan zichzelf, want doordat ze op zulke momenten emotioneel totaal gepantserd is, kan niets haar raken, staat ze voor geen argument open en laat zich door geen medelijden vermurwen. Als een relatie onherstelbaar is beschadigd, kan ze dat beschouwen als ‘collaterale schade’  voor het goede doel en stapt daar meestal vrij makkelijk overheen, want ze houdt zichzelf voor dat ze niemand nodig heeft. Pas als ze beseft dat ze andere mensen en zichzelf kapotmaakt met die woede, kan ze veranderen. En de beste manier waarop ze haar woede kan aanpakken, is op dezelfde manier waarop ze tegenstanders elimineert: zonder enige zelfmedelijden de confrontatie aangaan met haar ‘woedemonster’. Ze moet haar ‘pijlen van doelgerichtheid’ richten op haar eigen tekortkomingen. Dan komt pas het besef dat ze niet onkwetsbaar is, dat ze feilbaar is en dat ze voorzichtiger moet omgaan met de mensen in haar leven. En dat is lastig, want daar heeft een Artemis-vrouw vaak een blinde vlek. Dan kan ze pas inzien hoe schokkend het gemak waarmee ze over mensen die bij haar in ongenade vallen, heen kan walsen, voor anderen is.

Een Artemisvrouw kan flink op de man spelen als ze boos is. Omdat ze haar gevoelige kant meestal verborgen houdt, begrijpen mensen vaak niet dat ze evenredig hard emotioneel gekwetst is als ze dit gedrag vertoont. Omdat ze meestal sterk, daadkrachtig, assertief en handelend optreedt, ziet men vaak niet dat ze ook een heel gevoelige kant heeft. Die gevoelige kant is meestal de motor achter wat ze doet en ze gebruikt haar aangeboren vechtlust om haar idealen te verwezenlijken en daar slaat ze wel eens in door. Haar bezigheden spelen zich af op het snijvlak tussen die twee uitersten, tussen passie en vechtlust, waardoor ze zowel heel gedreven als agressief kan zijn. Het kan haar helpen als ze leert zich kwetsbaar op te stellen, waardoor mensen meer haar ‘hele’ persoon gaan zien en ook het mooie in haar te waarderen in plaats van haar te zien als die haaibaai. 

Mogelijkheden tot groei

Het pantser laten vallen

Pas als ze haar pantser laat vallen, kan een Artemis-vrouw geraakt worden door anderen, verzachten en mensen toelaten. Ondanks dat ze onaantastbaar lijkt, is ze diep van binnen erg gevoelig. Anders zou ze niet zo’n natuurliefhebster zijn en niet zulke hoge idealen koesteren. Het probleem is, dat ze die kant vaak niet durft te laten zien en zich bewapent met een grote mond, woedeaanvallen en een emotioneel schild. Hoewel ze er oprecht plezier aan beleeft, kunnen ook haar vele activiteiten een manier zijn om maar met niemand echt in contact te treden.

De manier om door het pantser heen te komen, is haar te raken met een zacht gebaar. Als de ander gaat vechten, vecht ze onherroepelijk terug en graaft zich emotioneel in en dat kan zij meestal beter dan hij. Wanneer ze echter ongewapend wordt benaderd, kan ze geheel van haar à propos, haar eigen wapens gewoon laten vallen en spontaan haar kwetsbaarheid tonen. Als deze kwetsbaarheid daarna als een geschenk wordt aanvaard, kan zo’n ervaring een ingang zijn om milder te worden. Een Artemis-vrouw koestert dikwijls onbewust de overtuiging dat de wereld onveilig is en dat ze moet vechten om zich staande te houden. Pas als er een stukje veiligheid ontstaat, bij iemand die om haar geeft zoals ze is en bij wie ze een potje kan breken, durft ze het liefelijke stuk van haarzelf er laten zijn.Artemis

Het toelaten van haar pijnpunten

Een Artemis-vrouw kan haar woede aanpakken door haar triggers te analyseren en te zoeken in het verleden (door haar minachting voor zwakte heeft ze alle pijn vaak weggestopt) naar de kwetsuren die er de oorzaak van zijn. Ook moet ze haar (soms vastgeroeste, vrij extreme) opvattingen onder de loep nemen die ze gebruikt om de pijn van de triggers in te kapselen en om de boosheid te ontketenen die haar aandacht van haar innerlijk wegleidt. Een Artemis-vrouw is een loyale, idealistische, moedige  vrouw met een onmetelijke kracht en veel positieve eigenschappen, maar door haar neiging om te verdringen en te externaliseren kan ze echt haar eigen glazen ingooien als ze niet leert haar woede in te dammen. Ze wordt steeds maar boos om niet te voelen wat er aan pijn van binnen zit. Hoewel het lijkt alsof ze er niet voor terugdeinst om een confrontatie aan te gaan, gaat ze in werkelijkheid de confrontatie die er echt toe doet, uit de weg. Ze mag leren dat kwetsbaarheid de ingang is van persoonlijke groei. Ook haar idealen zijn, hoe nobel en vooruitstrevend ook, vaak een manier om met haar eigen pijn om te gaan. Als ze haar eigen issues kan scheiden van haar motieven om in de buitenwereld actief te zijn, zal ze daarin veel succesvoller worden omdat nu liefde de drijfveer is in plaats van haar boosheid.

Wie hierin een ‘mannelijk’ patroon ontdekt, heeft het goed gezien. Een Artemis-vrouw is een zeer androgyne vrouw met duidelijke yang-eigenschappen en kan, waar het om haar eigen innerlijk gaat, op een stereotiepe mannenmanier reageren door de confrontatie met haar innerlijk uit te weg te gaan en problemen te externaliserend en boosheid te gebruiken als façade. 

De nimf en de berin

Een Artemisvrouw heeft vaak een dilemma tussen de ‘berin’ en de ‘nimf’ in haar. Offert ze het zachte, liefelijke en liefhebbende deel in haarzelf op om hard en strijdvaardig te zijn, of slaagt ze erin om haar innerlijke nimf zij aan zij met de berin te laten werken zodat ze krachtig kan zijn in kwetsbaarheid en haar sterke op natuurspiritualiteit gebaseerde ethiek haar motor wordt in plaats van haar morele verontwaardiging en woede? 

Hulp van andere godinnen

Een Artemis-vrouw kan van Athena leren om haar standpunten te onderzoeken met logica en zich minder door haar emoties te laten meeslepen. Ze kan van Hestia leren om haar eigen innerlijk te onderzoeken zodat oude kwetsuren niet zo’n grote rol meer hoeven te spelen in het heden. Ze kan van Hera leren om zich emotioneel open te stellen voor een ander en een duurzame verbinding aan te gaan. Ze kan van Demeter leren om anderen niet te veroordelen en iedereen met een open hart tegemoet te reden. Ze kan van Persephone leren dat zwakte geen schande is en dat je soms iemand nodig mag hebben. Ze kan van Aphrodite leren om ‘fluweliger’ met andere mensen om te gaan en dat je met een flirt meer bereikt dan met een sneer. 

De pre-patriarchale oeressentie

De essentie van het Artemis-archetype is overleven onder alle omstandigheden en dat betekent dat je soms hard moet zijn. Deze overlevingsdrift is echter wel gekoppeld aan eerbied voor het leven en de wens om niet nodeloos wreed te zijn. Artemis is de wilde vrouw, de oervrouw, die zich kan handhaven in de natuur.  Artemis is de beschermvrouwe van de Amazones, de sterke, geharde vrouwelijke krijgers. Artemis waakt over het daadkrachtige, autonoom-maagdelijke en naar buiten gerichte in een vrouw, eigenschappen die in prepatriarchale, matriarchaal georiënteerde culturen in hoog aanzien stonden.

De patriarchale wond

Omdat autonomie en het behalen van haar eigen doelen het belangrijkst zijn, heeft Artemis een flinke knauw overgehouden aan het patriarchale verleden, hoewel het lijkt alsof ze haar autonomie heeft behouden. Dat heeft ze ook, maar wel tegen een prijs: emotionele afstandelijkheid. De Artemis-aanpassing aan patriarchale culturen is: de contacten met het establishment verbreken en doen wat je zelf wilt. Hierdoor is ze een einzelgänger geworden die diep van binnen naar zuster-en broederschap verlangt. Haar behoedzame, inerte, ontwijkende en soms agressieve houding naar mannen toe zijn hier het gevolg van. Voor een Artemisvrouw is haar kwetsbaarheid aan een man tonen het moeilijkste wat er is. Haar archetypische wond bestaat eruit dat ze een diepgeworteld wantrouwen koestert naar de mannelijke kracht. Ze is zo bang om overheerst te worden en haar identiteit te verliezen dat ze de mannelijke kracht feitelijk niet vertrouwt en daarom ook niet kan toelaten.

Het Artemis-archetype is een persona non grata in een patriarchale cultuur. Ik vraag me af hoeveel vrouwen die zeggen dat ze vrouwenemancipatie niet zo’n belangrijk onderwerp vinden, zich eigenlijk conformeren en hun innerlijke Artemis hebben verdrongen en er niet open voor uit durven te komen dat ze meer dan schoon genoeg hebben van het haantjesgedrag op deze planeet. Ik geloof dat er in ieder vrouw een Amazone woont die de matriarchale principes hartstochtelijk verdedigt.

Wat zou de godin Artemis je willen meegeven?

“Geniet van de kracht en beweeglijkheid van je lichaam, het is het mooiste instrument wat je hebt. Verleg je grenzen, je kunt meer dan je denkt. Wees niet bang om te falen of om tekort te schieten in de ogen van anderen. Leer van je fouten en gebruik ze om sterk te worden. Zorg dat je altijd op jezelf kunt terugvallen, de enige op wie je ooit werkelijk kunt rekenen ben je zelf. Wees niet bang om anders te zijn, ieder mens is uniek en bijzonder. Volg jouw unieke pad en wees daarbij niet bang om een relatie die je niet meer dient, achter te laten. Ga de natuur in. Ervaar de kracht van ons aller Moeder. Heb de dieren lief. Als iedereen je afvalt, zullen zij je vrienden zijn want ze zijn altijd eerlijk. Zorg voor degenen die het moeilijk hebben, maar aanvaard dat de natuur alles wat niet kan gedijen, zal vervangen. Wees trots op jezelf als vrouw, je draagt de hele wereld in je. De kracht van yin en yang, het feminiene en het masculiene, het zit allemaal in jou. Doe je nooit minder voor dan je bent en geloof in jezelf als vrouw. “

Bronnen

Bolen, Jean Shinoda. Godinnen in elke vrouw. Een nieuwe psychologie voor de vrouw. Uitgeverij Lemniscaat, 9e druk. 2001.

Brenters, Marlies. Een Vrouw Heeft Zeven Gezichten. Uitgeverij Artemis

Merel

Merel

Ik ben ervaringsdeskundige op het gebied van autisme. De maatschappij ziet vooral de problemen die met autisme samenhangen. De talenten die bij autisme horen, worden vaak te weinig ontwikkeld. Autisme is een wonderlijke manier van zijn waarbij de gave van het verstand wordt verbonden met een diep vermogen om te voelen. Ik wil deze bijzondere binnenkant van autisme met mensen delen zodat ze anders tegen zichzelf of tegen mensen met autisme aan kunnen kijken. Ik ben een 'intuïtieve nerd'. Houd me ook bezig met sjamanisme, kruiden en dieptepsychologie. Mijn levenspad is het verbinden van kennis en magie. Ik onderzoek vrije manieren van leven in een maatschappij die nog erg beperkend is. Mijn passies zijn het vinden van mijn eigen weg in een uniforme maatschappij, muziek, lezen en tuinieren.
5-hoek

Overige artikelen

Het helen van de innerlijke wond als weg naar meesterschap
Hoogbegaafde kinderen: Een tien voor verwondering en respect
Waarom niemand jouw toekomst kan voorspellen
Waarom zijn er juist nu zoveel hsp-ers op aarde?
Waarom begrijpen je niet verder helpt maar voelen wél
Onverwerkt trauma als oorzaak van angsten
Zelfdoding vanuit zielsperspectief
Uit nieuw onderzoek blijkt dat placebo’s effectiever worden in de behandeling van ziektes
Je thuis voelen in de onveiligheid van transformatie
De 10 krachtigste volledig natuurlijke ‘antibiotica’ die we kennen
In liefde leven: foute keuzes bestaan niet
“Hygge” – 5 simpele manieren om een eeuwenoude Deense oefening voor bewustzijn in je leven te verwerken