De helende kracht van woede

Als je in een relatie te lang te veel hebt gegeven, dan kan dat leiden tot woede. Je grenzen zijn systematisch overschreden, maar uit angst de ander te verliezen, heb je je onvrede weggestopt. Koste wat kost wil je je boosheid verborgen houden en hoe goed dat lukt, kan variëren. De een is er wat beter in dan de ander om de uiterlijke kalmte te bewaren…
Misschien komt het bij jou regelmatig tot een uitbarsting, misschien ook zijn er geen heftige ruzies, maar loop je permanent chagrijnig rond. Hoe je er ook mee omgaat, woede die je niet uit, zal stollen tot wrok.

Destructief en obsessief

Als je niet zelf het heft in handen neemt en je woede omzet in constructieve actie, wordt de emotie destructief. Je gaat je het slachtoffer voelen en bent in je hoofd non-stop bezig met hoe je wraak kunt nemen. Keer op keer speel je in je hoofd de film af van wat je is aangedaan en bedenk je wat je gaat doen om het de ander betaald te zetten. Het hoeft hierbij niet tot een daadwerkelijke wraakactie te leiden. Alleen al de gedachte aan wraak is onderdeel van deze ‘strategie’.

Het voelt op een vreemde manier bijna fijn om bezig te blijven met hoe slecht je behandeld bent en hoezeer je tekort bent gedaan. Dat is ook niet zo vreemd, want juist door het malen, houd je je diepere gevoelens van pijn op afstand. Echt onder ogen zien wat er in je omgaat, vermijd je. In plaats daarvan houd je onbewust vast aan een naïef geloof dat het straffen van de ander jouw pijn zal verlichten.

Vergeving als strategie

Vaak is het lastig de woede en rouw om onrecht dat plaatsvindt, echt te voelen. Liever ga je snel door naar vergeving. Vergeving voelt fijn en licht en liefdevol, het voelt als het goede, als wat bij je past. Wie vergeeft is wijs en vol compassie en kan vaak rekenen op de goedkeuring van anderen. Maar… vergeef je te snel, dan stap je over je pijn heen. Je kijkt weg van de werkelijkheid: je doet net of het niet zo erg was en neemt niet de tijd te voelen wat het onrecht werkelijk met je heeft gedaan. Vergeving wordt hiermee een strategie om jezelf alsnog niet onder ogen te hoeven komen. Werkelijke vergeving komt pas als je eerst echt je woede voelt.

Slachtofferschap versus slachtofferrol

Het is mogelijk dat je slachtoffer bent geworden van het gedrag van je partner. Dat jou fysiek, emotioneel of materieel schade is berokkend. Het is dan belangrijk te erkennen dat je slachtoffer bent geworden en tegelijkertijd niet in de slachtofferrol te vervallen.
Enerzijds heeft je partner verantwoordelijkheden in zijn gedrag naar jou. Anderzijds heb je er zelf ook een aandeel in gehad. Doordat jij jouw grenzen niet goed bewaakt, kunnen anderen die overschrijden.

De beschadigingen die je in je leven hebt opgelopen, zorgen voor bepaald gedrag. Misschien trek je je je terug bij een conflict en geef je je grenzen niet aan, uit angst dat de ander je niet meer leuk zal vinden. Dit heeft consequenties: je grenzen zullen vaker worden overschreden. Hoe vaker dit gebeurt, hoe meer aanleiding er in je leven is om pijn te ervaren en gevoelens van wrok op te bouwen.

Met welk gedrag nodig je een ander als het ware uit om jou pijn te doen? Kun je zien dat het een met het ander te maken heeft? Wat doet het met jou dit nu te erkennen?

Jezelf beschermen

Als kind droeg je nul procent van de verantwoordelijkheid voor mishandeling, verwaarlozing of misbruik. Je had recht op de liefde, bescherming en verzorging van je opvoeders, alhoewel dat misschien niet was wat je kreeg. Nu je volwassenen bent, wordt van je gevraagd dat je je volwassen deel steeds zo goed mogelijk inzet om jezelf te beschermen tegen beschadigend gedrag van anderen. Dat is je recht, maar ook je plicht naar je innerlijke kind toe.

Woede voelen en uiten

Uiting geven aan je woede is helend als je dit op constructieve wijze doet; in plaats van je woede op je partner uit te leven, geef je duidelijk aan wat bepaald gedrag met je doet en daarmee waar jouw grens ligt. Dankzij jouw feedback respecteert je partner die grens voortaan en doet hij dat niet, dan kun je de relatie beëindigen.
Het voelen van je woede zorgt ervoor dat je je grenzen ervaart. Je komt in contact met je eigen kracht en kan die voortaan inzetten om jezelf te beschermen. Je hebt dan geen behoefte meer aan vergelding, in plaats daarvan kijk je naar jezelf voor heling.

Doorvoelde vergeving

Je aanvaardt wat is gebeurd en maakt je op die manier los van de persoon die je pijn heeft gedaan. Vergeving is daarmee niet zozeer iets wat je doet, maar iets wat ontstaat – of niet, want als je voelt dat je niet, of nog niet, wilt vergeven, dan is dat je goed recht. Het is uiteindelijk aan jou hoe je je verhoudt tot de personen die de rol van dader hebben gespeeld in je leven. Pas als jij er met hart en ziel achter staat, zal je vergeving zijn werk kunnen doen.