Uitgesproken, slim en schaamteloos. De toen 16 jarige Rosie King gaf een Ted Talk met daarin een aantal eye-openers, getiteld “Hoe autisme me heeft bevrijd en mezelf laat zijn” Ze bespreekt hierin het etiket dat haar op vele manieren op een positieve manier heeft gedefinieerd. Ze viert het vanwege haar uniekheid en waardeert het vanwege z’n uitdagingen het “normaal te laten zijn”, op een manier dat het begrip “normaal” totaal ontkracht.
Rosie duwt tegen de grenzen van wat acceptabel is aan, door dit soort waardevolle punten naar voren te brengen. Menselijke verscheidenheid past niet in een hokje en zou ook niet in een hokje gedwongen moeten worden. Op veel manieren ziet ze autisme als een mogelijkheid in plaats van beperking.
“Ik probéér mezelf niet eens in een piepklein hokje te stoppen. Dat is één van de beste dingen aan het autistisch zijn. Je hebt niet de neiging dat te moeten doen. Je kijkt wat je wilt doen, vindt een manier om het te doen en gaat aan de slag. Als ik mezelf in een hokje zou proberen te stoppen, zou ik niet hier zijn, dan zou ik nog niet de helft hebben bereikt van wat ik nu bereikt heb”.
En toch vergeet Rosie niet ook de problemen te delen die geassocieerd worden met autisme.
“Er zijn problemen met autistisch zijn en er zijn problemen met het hebben van teveel verbeelding. School kan een algemeen probleem zijn, maar om ook een leraar dagelijks moeten uitleggen dat zijn lessen onvoorstelbaar saai zijn en dat jij stiekem je uitvlucht zoekt in een wereld in je hoofd waardoor je niet “in” die les bent, dat voegt iets toe aan je lijst met problemen. En daarnaast, als mijn verbeelding grip op me krijgt, gaat mijn lichaam z’n eigen leven leiden. Als er iets ongelooflijk opwindends gebeurt in mijn innerlijke wereld, móet ik simpelweg gaan rennen. Ik móet schommelen, of soms schreeuwen.”
En vervolgens trekt ze het in de realiteit door het van z’n voetstuk te trekken. Ze bespreekt hoe we van het idee houden en hoe we er naar streven het te bereiken, maar als iemand ons een compliment zou geven als “wow, jij ben echt normaal”, dan zouden we pijn voelen. We zijn gewend aan complimenten als “mooi”, “uniek” en “buitengewoon”.”
“Dus als mensen dit willen zijn (mooi, uniek en buitengewoon, red.), waarom streven zoveel mensen er dan naar om normaal te zijn? Waarom gieten mensen hun briljante individualiteit in een mal? Mensen zijn zó bang voor variatie dat ze iedereen, zelfs de mensen die dat niet willen of niet kunnen, willen bewegen normaal te zijn. Er zijn kampen voor LGBTQ of autistische mensen waarin geprobeerd wordt ze “normaal” te maken en het is angstaanjagend dat mensen dat in deze tijd zouden doen.”
Rosie vertelt dat ze voor geen goud haar autisme of één van haar andere beste eigenschappen, haar verbeelding, zou willen ruilen. En ze hoopt dat anderen zich kunnen leren realiseren dat er geen plaats is voor angst voor variatie. We hoeven niet slechts in één hokje te passen, want dat is juist verstikkend. We zouden er beter aan doen onze tijd te stoppen in het vieren van het uniek zijn in plaats van die dingen te bestraffen die afwijken van wat normaal is.
Want wat is het een prachtig, bevrijdend gevoel te weten dat je als niemand anders in de wereld bent; er is slechts één “jij”.
Tedtalk met Nederlandse ondertiteling (zie instellingen in video)
Wat een tegenstrijdig verhaal. Aan de ene kant wil ze niet in een hokje gestopt worden. Aan de andere kant gaat ze prat op haar autisme, alsof je dan tot een elitegroep behoort. Dat noemt ze o.a. buitengewoon. Alsof een normaal mens niet buitengewoon kan zijn. En verbeelding past niet eens bij autisme. Een kenmerk van autisme is juist gebrek aan verbeelding. Een onbegrijpelijke casus.
U heeft blijkbaar geen idee hoe autisme in elkaar zit anders zou u niet zo reageren. Verbeelding past juist heel erg goed in het autisme spectrum. In denk dat u verbeelding en inleving door elkaar haalt. En dan nog, zijn ook veel autistische mensen die zich heel goed in dingen en andere mensen kunnen inleven. Elke persoon anders, dit geld ook voor autistische mensen. En niets van haar verhaal doe mij denken dat mevrouw zich boven ander plaatst, oftewel zich als elite ziet. Ze legt haar situatie uit. En als u ook de video gekeken heb zou u dat dan misschien ook begrijpen.
Hallo Ellen,
Ieder mens op zich zelf is uniek. Dus iedereen is buitengewoon. Maar toch heb ik ervaren dat mensen met ASS wat ‘vreemder’ zijn dan mensen zonder deze diagnose.
Zelf ben ik ook gediagnosticeerd met autisme. En Ik ben daardoor op een zorginstelling beland waar ik allemaal andere mensen ontmoet heb met autisme. En persoonlijk vind ik dat deze mensen heel erg “buiten de boot” vallen. Wij zijn heel anders in ons denken en doen.
Mijn hele leven heb ik nooit ergens tussen gepast. Iedereen vond mij altijd maar een beetje apart of anders. Vrienden had ik nooit want ik werd altijd raar aangekeken op mijn gedrag en/of op hoe ik praatte. Ik merkte snel dat dit gedrag niet oke was en probeerde mij aan te passen. Ik werd daardoor stil, ongemakkelijk en uiteindelijk heel ongelukkig.
Ik was een heel levendig persoon voor ik mij aanpaste. Ik praatte over alles wat er in mijn hoofd om ging. Dus heel ongefilterd vertelde ik al mijn mooiste dromen. (dus ja, wij hebben zeker wel een grote verbeelding!) Ik vertelde ook wat ik ervaarde over bijvoorbeeld mijn lichaam (gevoelens of puberale veranderingen) of wat ik gezien en gehoord had van andere mensen. Wat zij deden een wat zij zeiden. Maar deze gedachten en gedragingen paste niet in het hokje wat in deze maatschappij als ‘normaal’ word geleerd. Terwijl ik dacht dat iedereen dit wel zou denken, voelen of ervaren. En ja dat klopt ook, iedereen denkt voelt en ervaart hetzelfde. Wij zijn immers allemaal mensen. Maar wij worden helaas zo gemaakt dat het niet ‘normaal’ is om over deze dingen te spreken dus stopte ik daar snel mee.
Nu denk en voel ik mij daar heel anders bij. Alles wat wij mensen meemaken, voelen en denken is doodnormaal. Alles mag bespreekbaar zijn, niks hoeft onder het tapijt geschoven te worden. Nu vraag ik ook alles ongefilterd aan iedereen. Als zij het niet leuk vinden hoor ik dat snel genoeg. En zo niet dan is dat nog een puntje aan de ander om zijn grenzen aan te geven. Natuurlijk ga ik geen gemene dingen doen of zeggen. Ik probeer alles uit liefde te doen. Want wij zijn allen één en één is alles. (Zo zeg ik dat altijd.)
En nu nog steeds hoor ik van veel mensen dat ik maar een aparte vogel ben als ik helemaal mijzelf kan zijn in het moment van nu. En vaak hoor ik.. oh Angel jij bent zo ongefilterd in je doen en laten, hoe doe je dat toch? Dit lukt mij nog niet altijd maar beetje bij beetje kom ik bij de prachtige persoon die ik ben met de raarste ideeën en dromen. En graag wil ik laten zien dat iedereen iets geks in zich heeft en dat het er allemaal mag zijn!
De mensen die ik tegen kom met autisme kan ik hierover vaak zo uitgebreid over praten. Met de prachtige kijk op het leven op deze wonderbaarlijke planeet. En vaak heb ik zulke ‘vreemde’ gesprekken niet met mensen zonder autisme. En nee ik plaats niemand in een hokje want natuurlijk zijn er ook mensen waarmee ik wel zulke gesprekken kan hebben zonder autisme! Maar toch aanzienlijk minder tot bijna niet.
Hoe dan ook. Ik vind alle mensen even waardevol, tot een bepaalde grens. En ik hoop dat iedereen zo ver kan komen om lekker zichzelf te zijn. En als ik daarvoor de stempel autisme moet krijgen omdat ik anders ben en daardoor in een hokje geplaatst moet worden is dat maar zo. Maar ik denk dat wij autisten hier zijn om het ‘vreemde’ ‘normaal’ te laten worden. Want ja, zo ongefilterd je zelf kunnen zijn is eng. We komen niet voor niets in aanraking met deze diagnose.