Hoe je breekt met zelfdestructieve overtuigingen

Stel je een pasgeboren baby voor. Hij kijkt de wereld in zonder oordeel. Hij is vol vertrouwen dat er voor hem wordt gezorgd. Met alle zintuigen open en ontvankelijk voor de wereld. Zonder keurslijf, zonder ideaalbeelden en zonder zelfverwijten. Pure aanwezigheid en liefde. Ooit zijn wij allen zo in dit leven gestapt.

Waar zijn wij onze natuurlijke onbevangenheid en ons oervertrouwen kwijt geraakt? Hoe komt het dat we zo onachtzaam handelen en elkaar zo veel pijn doen? Hoe komt het dat wij onszelf zo veel pijn aandoen?

Misschien herken je het: Dat je ongelukkig blijft zitten in een keurslijf dat niet bij je past. Dat je dagelijks verstrikt raakt in zelfverwijten en geen goed woord over hebt voor jouw eigen doen en laten. Waarom maken wij het onszelf zo moeilijk?

Het ontstaan van zelfdestructieve overtuigingen

Je krijgt al heel vroeg in je leven te maken met situaties waarin jouw behoeften niet meteen vervuld worden. Als baby huil je als je honger hebt of vastgehouden wilt worden, maar helaas kunnen je ouders jouw behoeften niet altijd onmiddellijk vervullen. Zo doe jij eerste gemiservaringen op. Dat zijn pijnlijke en angstige situaties. Stel dat niemand je komt voeden of geruststellen? Dan ervaar je als klein kindje pure paniek.

Op een gegeven moment ga je als kind op zoek naar verklaringen voor die gemiservaringen. Ook al heb je dat bewust niet door, die zoektocht heeft verstrekkende gevolgen. Diep van binnenuit ontstaan overtuigingen als: ‘Ik ben niet de moeite waard om van te houden.’ ‘Ik ben niet goed genoeg.’ ‘Ik moet beter mijn best doen, anders verdien ik geen liefdevolle aandacht.’ Je betrekt het gedrag van je ouders op jezelf waarbij je uitgaat van eigen tekortkomingen.

Zo ontstaan zelfdestructieve overtuigingen. Je gelooft dat er iets mis is met je. Waarom zou je anders geconfronteerd worden met onbegrip of afwijzing? Dat er mogelijk ook een andere oorzaak is voor het gedrag van je ouders komt niet bij je op. Het vertrouwen in hen is rotsvast en als klein kind ben je nog niet in staat om hun tekortkomingen te doorzien.

Jij bent goed en ik ben slecht

Je veronderstelt het beste bij de ander en gaat uit van eigen tekortkomingen. Je doet op allerlei manieren je best om toch het begrip en de waardering te krijgen waar je zo naar verlangt. Je legt je allerlei regels op om ervoor te zorgen dat mama en papa niet boos worden. Je doet er alles aan om te voldoen aan hun verwachtingen.

Zo leer je voorwaardelijk te handelen. ‘Als ik het goed doe op school, dan is papa tevreden.’ ‘Als ik mama help, dan vindt zij mij lief.’

Je streeft een ideaal plaatje na in de hoop dat straks al je behoeften vervuld zullen worden. In je volwassen leven neem jij dat plaatje mee. Je doet er alles aan om daaraan te voldoen – zelfs al bouw je daarmee een keurslijf om je heen dat niet bij je persoonlijkheid past. Je keert je steeds meer tegen jezelf, gaat tegen je eigen natuur in.

Gebrek aan bewustzijn

Als volwassene heb jij je zo sterk met het ideale plaatje geïdentificeerd dat het je tweede natuur is geworden. Jij beseft niet hoeveel pijn je creëert. Dit gebrek aan bewustzijn veroorzaakt zo veel onnodige ellende!

Weet dat je nooit kunt voldoen aan een ideaalplaatje. Dit nastreven leidt nooit tot de vervulling van jouw wensen. Het is een illusie die gebaseerd is op valse hoop.

Word wakker en verlos jezelf van alle onnodige ellende. Roep die niet langer over jezelf af door vast te houden aan foute veronderstellingen!

‘Als kind heb ik geleerd me aan te passen en niet te veel op te vallen. Anders trok ik alleen maar negatieve aandacht naar me toe. Vanuit onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen stelde ik heel lang anderen boven mij. Totdat ik dat niet langer voor mezelf kon rechtvaardigen. Het klopte gewoon niet. Toen ben ik me langzaam los gaan maken van mijn belemmerende overtuigingen. Stap voor stap voelde ik me vrijer worden. Ik had niet meer continu het gevoel dat ik me moest verdedigen. Ik dacht steeds vaker: ‘Als jij zomaar vrijuit je mening uit, dan mag ik dat ook.’  Zo liet ik steeds meer van mezelf zien. Ik kwam erachter dat niemand dat erg vond. Sterker nog – veel mensen waardeerden juist mijn inbreng. Mijn zelfvertrouwen groeide. En mijn zelfverwijten werden minder.’        

Bewuste aandacht voor je ware zelf

Open je ogen voor je ware zelf. Dat mist al zoveel begrip en waardering. Zolang je vasthoudt aan je ideaalplaatje kom je geen stap dichter bij jezelf.

Alles begint met bewuste aandacht. Focus op je gemis. Focus op je pijn. Loop daar niet voor weg. Via je pijn ontdek je onderliggende behoeften. Het verlangen om gezien en gehoord te worden. Het verlangen naar een arm om je schouder. Een luisterend oor. De behoefte aan verbinding. Ga na welke innerlijke behoeften om aandacht vragen. Luister ernaar en verbind je ermee.

Wees daarbij zacht voor jezelf. Je hebt al zoveel geleden. Omarm jezelf helemaal – inclusief je prettige en onprettige kanten. Je bent helemaal oké zo. Alles mag er zijn. Door je onvoorwaardelijk open te stellen voor jezelf vervul je een essentieel verlangen. Het verlangen naar onvoorwaardelijke liefde. Breng die voor jezelf tot uiting met een houding van zachte en liefdevolle acceptatie en laat gaan wat je niet meer dient.

Welke zelfdestructieve overtuigingen wil jij loslaten?