Hoe kom je van een burn-out naar werk dat echt bij je past? Met een pas op de plaats!

De weg van waar je nu bent, in een burn-out in een functie die het niet meer voor je is, naar een baan die beter bij je past, is geen korte rechte lijn. Je volgt niet een stappenplan waarmee je recht op je doel afgaat. Hoe kun je wel werk vinden waar je weer blij van wordt en energie van krijgt?

Het goede nieuws is: het kan. Het slechte nieuws is: meestal niet van vandaag op morgen. Je moet eerst herstellen. Oude zaken loslaten. Het kan nodig zijn om je te oriënteren op ander werk. Maar we willen juist zo snel mogelijk verder, meteen iets doen. Wat als je niet weet wat je wilt en je denkt: “Help, ik sta op een kruispunt. Welke kant moet ik op?”

De boodschap van een burn-out

Alleen al beseffen dat het zo niet langer gaat en besluiten om niet weer te re-integreren in dezelfde functie, is al een hele stap. Soms moeten mensen meerdere keren uitvallen, voordat ze op dit punt komen. Tot die tijd gaan ze maar door, het toch weer proberen.

Na de eerste keer ziek was je al snel weer op de been, daarna duurde het herstel langer en tenslotte ben je zo uitgeput dat je voelt: “ik kan echt niet meer terug naar die baan”. Dan, en pas dan, kan er iets veranderen. Dan is de boodschap van de burn-out aangekomen. Het signaal dat het tijd is om je te bezinnen op ‘wat dan wel’.

De weg voor je zien

Ik merk dat veel mensen houvast zoeken. Ze willen weten hoe de weg zal verlopen, en ze willen dit het liefst puntsgewijs opschrijven. Hun hoofd draait overuren. Dat is natuurlijk niet bevorderlijk voor de rust waar juist behoefte aan is. Ik vertel dan wat er eerst nodig is, zoals herstellen op de verschillende niveaus: fysiek, emotioneel en mentaal.

Ik schets de mogelijkheden, zoals loopbaanoriëntatie om helderheid te krijgen over je drijfveren en kwaliteiten, of een training om je ondermijnende patroon te doorbreken zodat je niet weer opgebrand raakt en 2e spoor re-integratie coaching. Maar voordat je daar bent, zijn er stappen die eerst gezet moeten worden.

Eerst een deur dicht doen

Zo moet je met de bedrijfsarts in gesprek en met je leidinggevende, en laten weten dat het zo niet meer gaat. Ook dat is een hele stap. Ik heb gemerkt hoe moeilijk ik het vond om tegen mijn baas te zeggen, ‘ik kan het niet meer’. Dit voelde als een persoonlijk falen en ik moest over een drempel. Maar wat was ik opgelucht toen ik het had gedaan!

Het dicht doen van de huidige deur is eng. Want die andere deur is nog gesloten. Zeggen ‘dit wil ik niet meer’ heeft tot gevolg dat je in een leegte komt. Je begeeft je op een onbekend terrein. Dat te doen vergt moed. Voelen dat het oude echt geen optie meer is, helpt bij het nemen van die beslissing en het zetten van die stap.

Stap voor stap op weg gaan

Je weet niet altijd van te voren hoe mensen zullen reageren. Je weet nu alleen dat jij zo niet verder kunt. Dat is dan je vertrekpunt, en misschien ook je belangrijkste houvast. Zet de stap, en kijk wat er gebeurt. En afhankelijk van de reactie, zet jij je volgende stap. Wel met de mogelijke weg in je achterhoofd, en een idee van wat jij wel en niet wilt.

Daarom is het belangrijk om steeds even stil te staan, en te voelen. Wat doet een situatie met je? Het kan zijn dat je eerst uit balans raakt. Je voelt misschien onzekerheid of je het wel kan. En dan herneem je jezelf. Je doorleeft je emoties en vindt je centrum. En vindt daar houvast. Dan ga je weer verder. Welke stap is er te zetten? Wat wil ik? Wat voel ik?

De regie over je leven nemen

Als je zo op weg gaat, steeds een stap zet die op dat moment aan de orde is en goed voelt, dan ontdek je gaandeweg je kracht. Je versterkt je zelfvertrouwen, want je merkt ‘dit kan ik’. Dat geeft een gevoel van persoonlijke macht. Niet macht over een ander, maar over je eigen leven. Zo ontwikkel je leiderschap.

Natuurlijk kan het nuttig en ook nodig zijn om onderweg hulp te hebben van een coach, iemand waar je vertrouwen in hebt en die vanuit kennis en ervaring met je meedenkt. Zoek een coach die jou kan volgen. Zeker als je diep bent gegaan of specifieke ervaringen hebt gehad, is het fijn om te kunnen sparren met iemand die begrijpt waar je staat.

Leven is ontwikkeling

De oriëntatie op ander werk kan een tijdje duren, en zich in meerdere fasen voltrekken. Je ervaart pas of bepaald werk bij je past door het in de praktijk uit te proberen. Daar is niets mis mee, integendeel, je komt steeds dichter bij wat het beste bij je past. En je leert elke keer iets nieuws dat je een volgende keer kunt gebruiken.

Ook het doorbreken van energie-vretende patronen is soms een enorme worsteling, een weg van vallen en weer opstaan. Maar dat wil niet zeggen dat je leven stilstaat of dat je niet verder komt. Je ontdekt steeds een nieuw aspect van jezelf, je graaft dieper en komt dichter bij je ware verlangens. Bij wat jou ten diepste drijft en waarvoor je hier bent.

De weg is eerder circulair dan lineair

Ik ben de weg gaan zien als een proces van jezelf opnieuw uitvinden. Je denkt misschien dat je in kringetjes ronddraait. Maar het is als een spiraal, je komt steeds dieper in jezelf. Het is als een pas op de plaats maken, of een stap naar achteren zetten, om vervolgens een grote sprong voorwaarts te maken. Naar een toekomst die je eerder niet voor mogelijk hield.

We hebben de neiging het te zien als een lineaire weg, je formuleert een doel en stippelt een route uit, recht op je doel af. Zeg nou zelf, gaat het in het leven echt zo? Welnee, alle planningen ten spijt, het loopt altijd anders. Het is eerder een circulaire weg, waarbij je steeds goed voelt en een stap zet. En van te voren niet precies weet waar je uitkomt.

Ik heb de lineaire en circulaire wegen zo verbeeld:

Je nieuwe toekomst

De weg naar de nieuwe toekomst die op jou wacht, is een pad vol bochten, een weg van stap voor stap ontdekken, je oude patronen loslaten en goed voelen. Van anders leren kijken en een nieuwe visie ontwikkelen. Je kunt af en toe een glimp opvangen van deze toekomst en dan zet je weer een stap om het nieuwe ook echt mogelijk te maken.

Deze weg werkt. Hij brengt je echt ergens, daar waar jij moet zijn, en op een organische wijze. Het mooie van een pas op de plaats maken is dat je even kunt rusten en bijkomen. Het voordeel van een stap terug doen, is dat je overzicht krijgt. Op de situatie, op jezelf of op je leven, afhankelijk van waar je naar kijkt.

Onderzoek je intentie en verlangen

Met elke stap die je zet, kom je dichter bij het werk dat echt bij je past en ook dichter bij jezelf. Het loslaten van oude zekerheden of neigingen brengt nieuwe inzichten. Dit kan best confronterend zijn. Gaandeweg ontdekte ik waarom ik wilde samenwerken. Ik had het idee dat ik het niet alleen kon en vreesde ook de eenzaamheid. De meeste samenwerkingen kostten me teveel energie, dus ik móest loslaten.

Ik zag dat mijn drijfveer niet zo zuiver was en vroeg me af wat mijn diepere intentie was, van mijn ziel. Ik ontdekte een verlangen om creatief bezig te zijn. Om te schrijven, nog meer te schrijven dan ik al deed. En daar aan toegevend, ontdekte ik een ander creatief verlangen. Om te schilderen. En toen ik ging schilderen, voelde ik: dit wil ik vaker doen. Ik wil een eigen atelier! En zo gaat het maar door. Net zo lang tot je voelt, ja dit is het!

Je burn-out heeft een wijze les voor je

Al dateert mijn burn-out van 2002, recent nog heeft mijn lichaam me via energie-verlies laten weten, ‘dit is niet goed voor je, stop’. Ik zat in een volgende ronde in de spiraal, een nieuwe fase in mijn leven brak aan. Ook nu was het weer een proces van zelfontdekking. En ik heb weer veel geleerd. Dat mijn lichaam altijd gelijk heeft en heel goed weet wat er aan de hand is. Ik moet voelen en luisteren.

Dus is mijn advies aan anderen: gebruik je burn-out wijselijk. Maak een pas op de plaats en zet ook een stap terug. Kijk naar jezelf en je leven. Draai rustig in kringetjes rond, daal af en onderzoek je verlangens. Laat los wat niet meer bij je past. Zet een stap vooruit als het goed voelt. Zo kom je echt verder. Bij het wezenlijke. Daar waar je wezen moet

© Lusanne Hogeweg