Lilith: sleutel voor ‘de vrije mens’

Kort gezegd is Lilith alles waar ‘moeder de vrouw’ niet voor staat. Lilith wordt gezien als het archetype van de ongetemde vrouw, en symboliseert in verschillende tradities zinnelijke begeerte èn furie. Kennelijk is er – volgens de patriarchale traditie – iets in het vrouwelijke (deel in ons) dat lastig is en getemd dient te worden. Iets waar Lilith mee verbonden is en een puzzelstuk vormt voor balansherstel in de eendracht tussen het mannelijke en vrouwelijke. Want Lilith vertegenwoordigt een belangrijk schaduwstuk voor de mens. Haar diepere betekenis reikt een sleutel aan voor de wedergeboorte van ‘de mens die vrij is’.

De onderdrukking van Lilith

Al in het Sumerische wordt Lilith in verband gebracht met vaste tempelrituelen, ook wel ‘rituele prostitutie’ genoemd; en in de Babylonische en joods-christelijk mythologie wordt ze afgeschilderd als wraakgodin, stormdemon of nachtmonster. Maar in feite is de Lilith – die in balans is – een onafhankelijke creatiekracht die in staat is tot zowel begrenzing als diepe overgave. Haar energie is sterk en heeft een vurige, sensuele, vrije kracht in zich die lange tijd binnen het vrouwelijke verborgen is geweest. Deze krachtigheid is namelijk in de schaduw terecht gekomen als gevolg van gedienstigheid aan het mannelijke en later ‘de rol van moeder de vrouw’.

De doling van Lilith die volgde op haar ‘verbanning naar het schaduwrijk’ is vergelijkbaar met de ‘doling’ van de mens in het licht van de dualiteitservaring op aarde, zeg maar de periode na het ‘paradijs’. Wat ooit een harmonische eenheid was, ging in afgescheidenheid verder: in de tweeledigheid van goed en fout, bewust en onbewust, mannelijk en vrouwelijk, … Waar deze ‘tegendelen’ van origine twee gelijkwaardige componenten waren, ontstond disbalans. En met de tijd werden het onvermogen om elkaar te begrijpen en nader tot elkaar te komen steeds groter. Gaandeweg kreeg het mannelijke steeds meer de overhand, getuige de patriarchale tradities en de huidige doorgeslagen mechanische systemen in instanties, organisaties en onze maatschappij.

Het op een voetstuk zetten van ‘de vorm’

De ontstane verwijdering tussen het mannelijke en vrouwelijke vindt zijn oorsprong in één van de onderliggende aspecten van de dualiteitservaring: het op een voetstuk zetten van de vorm. Daarmee is de eigen vorm boven andere vormen geplaatst. Ik boven anderen, het ego-stuk van het zelf boven de rest, uiterlijk boven innerlijk, … en tegelijkertijd is een soort afhankelijkheid eraan ontstaan.

Deze ‘verering’ van de vorm heeft geleid tot uitvergroting van tastbaarheid, wat een mannelijk vormgevingsaspect is – denk aan structuur, vast staand, onderscheid, beheersing en controle met als vrouwelijke ‘tegenhang’ organisch, mee bewegend, verbinding, inspiratie, creativiteit en natuurlijk.

Een goed voorbeeld van deze verering is terug te vinden in Egypte. Elke zichzelf respecterende farao of adviseur drukte namelijk zijn of haar eigen stempel op tempels door bijvoorbeeld oude beelden en teksten (weer) te vervangen met nieuwe en/of door nieuw (bij) te bouwen. Een stempel die voortkwam uit en tevens bijdroeg aan verering of vergoddelijking van het zelf vanuit ego-manifestatie.

Het vrouwelijke dat zich terugtrekt en de realiteit ontvlucht

Een deel van het vrouwelijke heeft gekozen deze mannelijke vormgevingswijze aan vorm en ego alsmede de vereeuwiging hiervan te ondersteunen. Het maakte evenwel dat het vrouwelijke zich terugtrok binnen de veiligheidszone van het vormeloze dat alle kanten op kan, van het bewaren van de vrede, het jezelf ondergeschikt maken, jezelf wegcijferen, en ‘de rol van moeder de vrouw’. Impliciet heeft het hiermee aangegeven niet bereid te zijn zich ten volle over te geven aan de keuze. Waardoor er ergens diep van binnen een verwijt bleef sluimeren èn waarmee tegelijkertijd de eigen verantwoordelijkheid in de onderlinge verwijdering ontkend werd.

Het andere deel, dat Lilith vertegenwoordigt, voelde zich beperkt in haar vrijheid en zag zich genoodzaakt deze realiteit te ontvluchten. Deze ontvluchting van de realiteit van de kille harde werkelijkheid van ‘design’ en maakbaarheid leidde tot doling. De heelheid van het vrouwelijke ging verloren; de verbinding met hun beide delen, hun beider oorsprong en (eenheids)bestemming was weg; en hun onderlinge kwaliteiten raakten verwijderd van elkaar. Zo heeft het vrouwelijke een innerlijke tweestrijd en dualiteit ervaren; overigens heeft dit ook bij het mannelijke plaatsgevonden maar dan vanuit ‘broedermoord’ en terug te vinden in bijvoorbeeld de verhaallijnen van Osiris en Set, Kaïn en Abel, Enki en Enlil.

Lilith en haar kwaliteiten ‘verdwenen’ en werden letterlijk en figuurlijk weg gestopt door zowel het vrouwelijke als het mannelijke. Een onderdrukking die de donkere kant van haar vurigheid waaronder boosheid en ‘los bandigheid’ (als in vrij van banden willen zijn) uitvergroot heeft.

Door Lilith’s kwaliteiten uit de schaduw te halen, er licht op te werpen en je er weer mee te verbinden kan er innerlijke verzoening plaatsvinden.
Zowel tussen beide delen van het vrouwelijke als met het mannelijke.

Wil de ware Lilith opstaan?

Maar Lilith’s betekenis reikt verder. Want ze staat metafoor voor de innerlijke vrijheidsbeperking in het algemeen die het gevolg was van het op een voetstuk zetten van de eigen vorm. De eigen vorm werd immers boven de andere geplaatst. De innerlijke beleving – binnen – werd ont-koppeld van uiterlijke waarneming – buiten. Wat tastbaar was en daarmee zichtbaar verdrong wat niet tastbaar of zichtbaar was naar de achtergrond en belandde in de schaduw. Wat niet zichtbaar was, geraakte in de vergetelheid. Het ‘verdween’ en men was er niet meer van bewust. Gewaarwording van Lilith’s diepere betekenis reikt dan ook een sleutel aan voor de wedergeboorte van ‘de mens die vrij is’. De mens die innerlijk vrij is van schaduwstukken die dualiteit versterkend werken.

Door je te verzoenen ¹ met de aanwezigheid van beide aspecten van jezelf, zowel je zonnige of leuke èn donkere of minder leuke kanten als je bewuste en onbewuste delen, èn hier verantwoordelijkheid voor te nemen, kan een diepere laag van innerlijke vrijheid waargenomen gaan worden. Dat wat innerlijk in de schaduw staat, hoeft evenwel niet getemd. Het heeft onderkenning, omarming en wieging nodig; het mag er (weer) zijn. De zuiverheid van deze innerlijke acceptatie ¹ is bepalend voor het kunnen maken van een volgende groeistap richting ‘vrij zijn’.

Geef Lilith een stem en maak haar weer zichtbaar!

Het proces van het vrij maken van schaduw-ontkenning, innerlijke vrijheidsbeperking en de erbij behorende doling vormt een verbindingsstuk voor de wedergeboorte van de mens die op weg is naar hernieuwde eenheids- en heelheidservaring.

Met andere woorden : ‘Lilith’s terugkeer is cruciaal voor de terugkeer van het paradijs’.

Daarmee zie ik in Lilith een belangrijk inkerings- of bezinningsaspect binnen het gehele proces van innerlijke groei en groei in bewustzijn, oftewel de weg van lichtbrenging (de ascentie). Zo heb ik het ervaren tijdens mijn schoningswerk in het afgelopen anderhalf jaar voor meer balans op aarde. Samen met vrouwelijke oerenergieën als Isis, Innana, Astarte/Asera en Maria hebben we gewerkt aan het – energetisch – vrij maken van de zuiverheid van deze/hun essentie.

Lilith wordt in jezelf, èn collectief, bevrijd door haar een stem te geven en weer zichtbaar te maken. HAAR STEM BRENGT DE ZACHTE WIEGING VAN VROUWELIJKE KRACHTGEVING. Zij die een band met Lilith en haar energie voelen, voeden dit proces extra en hebben een voortrekkersrol hierin.

Met dank aan hen, aan jou en jouw proceswerk!

Elohim Yael

¹ Lilith-integratie: omvat voor mij de omarming van aards realisme tezamen met de innerlijke acceptatie van de vurige en de donkere stukken in jezelf. Lilith-energie geeft samen met drakenenergie ondersteuning bij dit proces. Draken vervullen ook een rol bij de toepassing van innerlijke balans. Zij staan namelijk metafoor voor het ‘temmen van de draak in jezelf’: voor het vinden van de juiste innerlijke balans in alle – leuke èn minder leuke – aspecten tussen jeugdige vurigheid / onbesuisdheid en volwassen bedachtzaamheid. Dit vraagt niet om temming, maar om het in balans laten zijn van beide ‘tegen’delen.