Wanneer het tot je doordringt dat je partner, ex-partner, vader, moeder, vriend of vriendin een échte narcist is, is het zaak zo snel mogelijk puin te gaan ruimen en jezelf en eventuele kinderen zo goed mogelijk te beschermen tegen diens manipulatieve en destructieve tactieken. Vaak is minimaal tot zelfs géén contact de enige optie, als je zelf nog een kans wilt hebben op een vervullend leven met vreugde en vrijheid. Maar het écht loslaten van narcisten blijkt nog niet altijd even makkelijk. Waarom eigenlijk?
Geen echte relatie
Een relatie met een daadwerkelijke narcist is eigenlijk geen relatie in de echte zin van het woord. Of het nu gaat om een vader, moeder, broer of zus, ex of vriend(in), de relatie is in wezen nooit gebaseerd geweest op de ingrediënten die van een verbinding een echte relatie maken: (h)erkenning van elkaar als individueel wezen met eigen behoeften en grenzen, echte waardering, onbaatzuchtige liefde, eerbied en respect.
Afhankelijkheid
Een relatie met een echte narcist is in wezen altijd een ongezonde afhankelijkheidsrelatie. De narcist heeft jou nodig hem te bewieroken, steunen, van aandacht, zorg en energie te voorzien – of te fungeren als diens schaduwprojectie en boksbal. En jij, als degene die de narcist nog ziet als échte vader, moeder, vriend(in), partner hebt de narcist nog nodig… ja, voor wat?
Schijn van liefde en veiligheid
De narcist houdt ons altijd een lokkertje voor: het kan de schijn van liefde zijn, van romantiek, van bevestiging, erkenning of vervulling buiten onszelf. Hij kan ons ook de schijn van veiligheid voorhouden: financiële veiligheid, de veiligheid van een vader, moeder, sociaal systeem of het zijn van ”de-partner-van.” Wat de aard ook is van de wortel die de narcist ons voorhoudt, deze blijkt altijd onecht en in de kern giftig.
Giftig
Omdat een daadwerkelijke narcist jou niet ziet als volwaardig mens, maar slechts als een middel tot een doel, zal de relatie met zo iemand nooit tot waarachtige vriendschap, liefde, geluk, en vrede leiden. Sterker nog, omdat een echte narcist alleen maar bezig is de wereld en de mensen daarin tot zijn of haar hand te zetten om er zelf beter van te worden, zal elk contact vroeg of laat leiden tot het vergiftigen van je sociale omgeving.
Virus
Een echte narcist is net als een virus: hij of zij mengt zich in je andere relaties, insinueert hier, roddelt daar, laat hier weer een leugentje vallen, en fluistert daar weer een cynische opmerking of negeert – alles om er zelf beter uit te komen, desnoods ten koste van jou. Vergis je niet: een echte narcist heeft amper een ontwikkeld geweten, geen ontwikkeld hartchakra en vindt dit alles volstrekt normaal. Het is eten of gegeten worden in de wereld van de narcist.
Verlies van de illusie
Als je jaren van je leven hebt geïnvesteerd in de relatie met een narcist, is het bijzonder moeilijk en pijnlijk om de waarheid onder ogen te zien. Vooral als het een ouder of partner betreft waar je jaren van je leven mee hebt doorgebracht. Het beeld van de goede vader, moeder of partner is iets waar we ons aan vasthouden, vaak tegen ons gevoel in, omdat we er zoveel in geïnvesteerd hebben. Dat beeld loslaten is doodeng: want dan staan we opeens met lege handen.
Dood en wedergeboorte
Het doorzien van de narcist betekent in zo’n geval: het verlies van de vader, moeder, partner, broer of zus, vriend of vriendin die we dachten dat we hadden en waar we jaren in geïnvesteerd hebben. Waar we onze identiteit deels op gebouwd hebben. Waar we onze veiligheid en zelfgevoel aan ontleend hebben. Het doorzien en loslaten van de narcist is in zo’n geval tevens een grote persoonlijke omwenteling, waarin we alles, maar dan ook alles wat we op de narcist en diens illusies hebben gebouwd, moeten herzien, loslaten en opnieuw opbouwen. Het is een soort doodgaan en weer herboren worden.
Nieuw leven
Het loslaten van de narcist is vaak een proces waarin we door een persoonlijke ”donkere nacht van de ziel” gaan en onze diepste angsten en daarop gebouwde illusies onder ogen moeten zien. Het is naakt staan in het duister, en jezelf tot in alle krochten van het onderbewuste leren kennen. Het is de grootste confrontatie. Maar op de bodem van het onbewuste (en soms moeten daarvoor diep graven) vinden we altijd de diamant: ons echte, ware goddelijke Zelf.
Goddelijke Zelf
Wanneer we alle sluiers van illusies, alle leugens, alle schijn waarin we geloofd hebben durven loslaten en ons echte, waren Zelf durven opgraven uit de puinhopen van ons verleden en de verbroken relatie met de narcist, hebben we overwonnen: dan staan we sterker dan ooit, in het licht van de waarheid en ons stralende ware Zelf. Eenmaal aan het licht gebracht, kunnen we nooit meer voor de gek worden gehouden door de trucage van de narcist: we hebben onze ware kern gevonden.
Mooi stuk!!
Zeer herkenbaar.
Moeilijk als hsp om van te leren en leren herkennen , omdat het in eerste instantie op je eigen gevoel lijkt en je eigen reacties beïnvloed.
Schuldbewust zijn en onwaardigheid of depressie kan dan toeslaan.
Iedereen loopt zn pad en mag compassie vergeving of mededogen of begrip ontvangen.
Doch meelopen op andermans pad en dragen van andermans energie is niet iets
verplichts meer voor mij
Loslaten lijkt vreselijk , maar toen ik mezelf vergaf stapte ik uit deze energie en stopte mede de last die ik al zo lang mee droeg ,voor een liefde die er nooit was ofzou komen.
“tot” ik deze gene de kans gaf deze last zelf weer te moeten/mogen dragen en zijn/haar leering te mogen trekken uit deze afwezigheid van eigenliefde.
Goh, ik vind dit moeilijk; langs die ene kant moeten of zouden we moeten de narcist als een spiritueel wezen zien dat liefde nodig heeft en (eventueel) in staat is liefde terug te geven langs de andere kant wordt aangeraden afstand te nemen van zo’n persoon, in ieder geval heb je er (hopelijk) uit geleerd, maar de eigenlijke vraag is: is dat ”t leerproces waard geweest!
en wat gebeurt er met de narcist als je die mens op een onbewoond eiland plaatst?
‘de mijne’ is een zoon van een rasechte narcist & notoir leugenaar
12 jaar moest het duren voor ik voor mezelf koos en alles achter me liet en een half uur rijden verderop ging wonen
eigenlijk alleen maar omdat ik zijn narcistische GEDRAG niet meer kon verdragen
de kern, DE mens achter het gedrag bleef en blijf ik zien, want als narcist wordt je niet geboren, zo wordt je gemaakt
ik ben hoog sensitief en heb al vele therapieen achter de rug, sterk en krachtig genoeg om onderscheid te maken wat van wie is, welke emotie en welk gedrag echt gebaseerd zijn op realiteit en waar ze horen of mogen blijven
een jaar na mijn scheiding van bed en tafel verblijft mijn man nog steeds in zijn isolement, letterlijk, hij woont een half uur rijden van mensen, winkels en faciliteiten aan een moeilijk te berijden pad in een bebost gebied waar geen mensen wonen in een leeg departement van Frankrijk
hij heeft er alles om in zijn eigen levensonderhoud te voorzien, maar geen mensen om zich heen om zijn narcistisch gedrag op peil en in vorm te houden
ik las sinds mijn scheiding juli vorig jaar veel over narcisme, daar kwamen vrienden mee, dat hij dat ‘is’ en wat ‘ik zou moeten doen’ om ‘ervan af te komen’
ik ben toen geschrokken en blijf schrikken als ik iets lees over narcisten-en-wat-te-doen
respectloos vind ik over hoe erover narcisten gesproken wordt
ik verdedig hun gedrag niet, tis verachtelijk!! maar waarom de mens met en achter dat gedrag ook zo bejegenen?
want heus; er blijft niks van dat gedrag over als je de mens-met-dat-gedrag zijn/haar voedingsbodem afneemt??
erg weinig, zoniet niks
ook jammer ook in dit artikel te lezen dat de mens-met-ongewenst-narcistisch-gedrag nooit aan het woord gelaten wordt,
logisch, hoor ik iedereen denken
jammer, denk ik, want zodra de narcist enig bewustzijn heeft (en ze bestaan, dat weet ik dan weer) valt er veel positiefs te beleven voor beide
ik blijf getrouwd met mijn man, er is na 1 jaar zo ontzettend weinig over of te merken van manipulatief gedrag of anderszins narcisme, hij doet het supergoed op zijn beboste helling met moestuin en bron en hutje met beestjes
alles is bespreekbaar en ‘in the open’
dus wat er over blijft van de narcist als je hem op een onbewoond eiland zet? niks
het bleek (aangeleerd) gedrag dat bij gebrek aan bijsturing voor de ander in diens nabijheid ernstige gevolgen heeft
Tien ik begrijp jou 100%. Er zit een zwart lijntje omheen en de narcist kan niet geholpen worden omdat zij het niet toegeven dat ze narcist zijn. In de Psychiatrie is er weinig over bekend omdat de narcist zich niet aanmeld. Zij zijn kortom een verloren groepering en die het maar zelf moeten uitzoeken en maak je geen zorgen zij redden zich wel. Vinden hoe dan ook wel weer een ander slachtoffer naar mijn mening moeten zij geen slachtoffers meer kunnen maken. Laten wij de slachtoffers inlichten en de narcist is niet te helpen. Laat ze maar met z’n allen op een Eiland wonen. Misschien kunnen zij dan nog geholpen worden, omdat zij dan een spiegel voor krijgen. Bescherm ze niet want dat is water naar de zee dragen en blijf je hun slachtoffer.
Het valt me op dat er in je artikel niets wordt gezegd over het hebben van een narcistisch kind. Hoe daarmee om te gaan ? Het blijft je kind waar je van houdt, maar het gedrag is zo manipulatief en denigrerend dat de omgang bijna onmogelijk is. Hoe doe je dat, waarbij je jezelf niet verliest (weer, na het hebben van een relatie met een narcistische man).
Wat moet ik hiervan leren ?
Groet, Catharina
je eigen kind met narcistisch gedrag, wat moet dat verschrikkelijk moeilijk zijn.
daar kun je niet van of voor weg lopen met jezelf
ik ben geen narcistisch kind getrouwd, maar verbleef wel semi gedwongen in de kleine wereld (isolement) waar een narcist het van moet hebben, ik kon (nog) niet weg/vluchten dus moest het/hem aan met wie ik ben en mijn kernkwaliteiten
ik ben destijds gestart met Past Reality Intergration (PRI), een methode om in het hier en nu te leven, zelfvertrouwen waar zelfs een narcist niks mee kan, maar ik wel met de narcist leerde dealen zonder mezelf te verliezen
het is wonderbaarlijk hoe ik nu in het leven sta en heb geleerd de narcist niet te erkennen in zijn gedrag wat de mens achter het gedrag laat zien
omdat het gedrag van een narcist extreem moeilijk te veranderen is als ie dat zelf niet wil of kan (dus jij als moeder kan dat echt niet veranderen, misschien bijsturen op goede dagen) kan jij zelf wel van binnenuit ‘veranderen’ zodat jij als moeder kunt dealen met je kind zonder dat het jou zo aantast en pijn doet
je leert het gedrag van de ander bij de ander te laten zonder de emotie van de ander (ligt ten grondslag aan zijn/haar manipulatieve handelen) persoonlijk te nemen en zonder dat het jouw keuzes en handelen beinvloed
je koppelt je zo los van het narcistisch gedrag van de ander, je blijft beter recht staan zogezegd
ik heb het PRI-traject wel gedaan met een coach, PRI is een methode die je implementeert in je Zijn, dus het blijft effectief de rest van je leven, je rommelhoek is onnodig, dus geen oude rommel meer die jou in de weg staat, PRI werkt op onbewust niveau, de methode leren kost energie en een motivatie die sterk is
maar het gaat om je kind en om zelf staande te blijven
Dank je wel Tien voor je reactie. Ik
Denk dat het inderdaad zo werkt. Het is een pijnlijk proces omdat je je kind als het ware kwijtraakt. In ieder geval het beeld van een
Liefhebbend kind dat je kunt vertrouwen.
En inderdaad je kunt niet, zoals bij een partner afscheid nemen. En ja, ik blijf van
Hem houden. Nogmaals dank voor je
Visie en de herkenning !! Lieve groet
Maar alle jaren alles kwijt…..alles inclusief wat je ooit was en ooit zou zijn.
Ik weet er misschien weinig van af of juist heel veel zonder het door te hebben, maar is het niet gewoon zo dat onze onopgeloste problemen als het ware narcistisch van aard zijn totdat er een oplossing voor is? In die zin kun je ook niet echt spreken van ‘de’ narcist en zou je pas narcist af zijn als je hier zo’n beetje klaar bent.
Is een narcist nu positief of negatief of hoe is het om met een narcist om te gaan?
Gedurende de tijd, dat ik nog sliep, had ik niets in de gaten, merkte wel op dat ik energie verloor.
Pas na een depressie kwam ik in een bewustwordingsproces en zag de narcist als een nare kwelgeest. En na een heel heel lang pad van heling en bewustzijnsgroei, kon ik de narcist danken voor het cadeau wat ik had ontvangen: verbinding met mijn eigen zelf.
Observaties gaven mij het inzicht, dat narcisten wegblijven bij mensen met een stevig zelfbewustzijn. Narcisten hebben geen vat op hen.
Hugo zoek hulp en laat onderzoeken waar het narcisme door ontwikkeld is?
Mensen die te maken hebben gehad met (een) narcistische ouder(s), partner, collega of baas, kan je hier goed uit de reacties plukken. Die weten ook dat een narcist echt geen hulp wil want die hebben ook de keuze gehad zoals iedereen om een narcist te worden ofwel hun empathische eigenschap te blijven behouden. Iedereen wordt geboren met een innerlijk kompas en heeft steeds de keuze tussen goed en kwaad. Het is aan de mens zelf om te bepalen wat ze ermee doen. Ik heb er in ieder geval geen medelijden meer mee, omdat ik uit een diep zwart gat ben gekropen als slachtoffer van een narcist. En geloof me: een narcist neemst geen zwakke mensen als prooi, want wat leeg is kunnen ze niet leegzuigen. ‘t Zijn net de sterke mensen die een uitdaging zijn voor hen… Ze zijn het toonbeeld van egoïsme en ziekelijke gedachten… Wie er mee te maken heeft gehad zal dit kunnen beamen. En al de anderen mogen zich gelukkig prijzen dat ze er nog nooit mee te maken hebben gehad. Om de hoek van elke straat heb je al 3 narcisten gepasseerd bij wijze van spreken. Lieve empatische persoon die dit leest: kennis is macht en laat je nu niet meer leegzuigen door aanstellers die altijd willen dat alles rond hen draait. Zoals mijn narcistische partner ook altijd zei: ‘Je laten doen wil zeggen dat je graag hebt’ . Zo eerlijk was hij wel 🙂
een jaar na scheiding en bed van ‘mijn’ narcist;
hij wilde geen hulp
die duwde ik door zijn strot door hem in de steek te laten
hij zegt het na afgelopen jaar zelf, want in z’n up moest ie zijn spiegelbeeld wel accepteren
scheelt wel dat hij zeer geisoleerd in het bos alleen woont met alles dat hij nodig heeft om te leven, maar geen voedingsbodem voor narcistisch gedrag heeft; een ander mens, zijn partner.
Ook ik vind het mooi wat Vos A. schrijft, ik heb met verbazing gelezen hoe mensen/”narcisten” als zielloze monsters worden neergezet, t voelt als soort van hysterie lieve mensen, waar zijn jullie mee bezig? Denk s na!
Wat is die wereld, wat doen we hier, er is plek voor allemaal en of je nu kiest voor de rolvan slachtoffer of “narcist” we zijn een.
liefs, Gerard Loomans
Eigenlijk is het wel waar, de spirituele wereld zegt ons dat onvoorwaardelijk lief hebben en de universele liefde koesteren en uitstralen voor zichzelf en de ander alles overleeft. Ikzelf ben een hoogsensitieve empathische vrouw. Ik heb een kind met een narcist waarvan ik inderdaad ben gevlucht samen met mijn zoontje die toen 7 maanden was. PTSS als gevolg, al 12 jaar zonder partner en mijn zoon is vermoedelijk ADHD’er en wie weet wat nog (etiketten !!! 🙁 ). Hij is nu 12 jaar en vertoont ook soms narcistisch gedrag. Zou je er toch mee ‘geboren’ worden, is het enigszins genetisch? Narcisten hebben de neiging om anderen een spiegel voor te houden, de kwetsbaarheden te zien van de anderen en die dan naar boven te halen. Dat resulteert ook vaak in boosheid en onbegrip van die ‘normale mensen’.
Die empathie is hetgeen zij nodig hebben maar nekt óns aangezien we ons letterlijk in iemands plaats kunnen zetten maar uiteindelijk onmogelijk in die van de narcist omdat hun gedrag alle verbeelding tart en onwerkelijk is, een nachtmerrie. Ik heb daardoor aan de rand van de waanzin gestaan maar het is een boodschap die ik begrijpen moet, een werk dat ik op mezelf moet doen. Je moet ongelooflijk sterk en goed in jouw schoenen staan als empathisch persoon tegenover een narcist. In het begin lukt dat nog wel; na verloop van tijd hebben ze je toch waar ze je willen hebben: nergens, geïsoleerd, leeg, zielloos, de brokken lijmend en bang. Als empathisch persoon kan ik mij niet inbeelden dat je echt kan omgaan met hun all-rounddecadentie. Ze gebruiken vaak allemaal dezelfde woorden, clichés en manipulatieve ‘trukjes’, echt allemaal. Nu ruik ik ze van ver (als ik dat zo mag stellen) en loop ik inderdaad weg, gewoon omdat ik ‘al gegeven heb’ op dat vlak en vooral : je kan ze niet veranderen noch redden. Bless you all !
Dank je wel Wendy. Zo helder en realistisch geschreven. Zoals mijn eigen ervaring is geweest. Na 3 jaar weinig tot geen contact, is er een vriendschap ontstaan. Onze relatie was karmisch afgesproken. Er is na onze relatie bij ons beide een transformatie proces ontstaan, die ook niet meer zal ophouden. Bij mij niet in ieder geval. Ik ben hem en mezelf reuze dankbaar. Ik ben eindelijk aan het worden, wie ik werkelijk ben.
idem dito hier, ik deel je ervaring
Helemaal mee eens met de bovenstaande reacties. Het is noodzaak voor jezelf een goed evenwicht te vinden zodat je rust en ruimte hebt. Dit is niet altijd eenvoudig maar met goede wil en onvoorwaardelijke liefde lukt het. Is het niet in de spirituele wereld dat er geen etiketten op mensen geplakt mogen worden. Maar dat we één zijn om van elkaar te leren en niet iemand uitsluiten. (inclusie)? fijne dag voor iedereen met veel verbinding en liefde
Misschien is het noodzaak dat de narcist ook hulp zoekt. Waarom is zij/hij zo geworden? Zo word je tenslotte niet geboren. Niet enkel de partner heeft hulp nodig, maar de narcist ook.
Marleen, dat is het ergste, de narcist wil niet zien dat hij/zij een narcist is, het is vaak ook een slachtoferrol die ze spelen. Ik heb een inmiddels 90-jarige moeder, ben er achter gekomen dat zij een narcist is en inmiddels ook mijn kinderen al heeft beïnvloed, wat heeft geresulteerd in het niet meer zien van mijn oudste zoon. Ook heb ik een relatie gehad met een narcist, het is moeilijk om een narcist te herkennen, ze zijn ontzettend charmant, ze zijn zo “begaan”met je en kunnen huilen op commando, de zogenaamde krokodillentranen.
Nu weet ik, inmiddels na hulp van een therapeut, hoe een narcist te werk gaat en ja dat was een zeer pijnlijk wakker worden, maar loslaten is het allerbeste wat me is overkomen!
Ik vind het straf dat zogenaamde narcisten (de mens die er een naam opplakt) door de spirituele wereld (die jubelt om elkander onvoorwaardelijk lief te hebben in vrede op Aarde) gezien worden als een soort monsters waar men zo snel mogelijk van dient weg te rennen. Vooral héél empathische mensen komen zulke personen nu tegen als partner, als hun grote tegenpool… niet abnormaal, ‘elke’ relatie is een reflectie van jezelf om te leren, vooral de relatie’s met partners. Ieder mens bezit alle eigenschappen in zichzelf, de empathische vooral doorslaand in eerlijkheid, onvoorwaardelijke liefde, zorgzaamheid, trouw, altijd meer met de ander begaan dan zichzelf enz…de meer negatieve contra’s worden verdrongen en dat reflecteert de narcist in voorwaarden stellen, oneerlijkheden, leugens, altijd meer begaan met zichzelf dan de ander enz… in wezenlijk samen één zijn in aanvullend van elkaar, wat de één niet is, is de ander wel. Bedoeling ervan is, dat de empathische dempert in alles, in die éénheid niet de volle 100% onvoorwaardelijke liefde enz..is, hoe kan anders de ander liefde enz zijn ?…er is geen ruimte voor deze, het is 0%..en wordt zo gaandeweg automatisch wel de andere tegenhanger eigenschappen voor de 100% tot de perfecte éénheid samen in alle eigenschappen. De kunst is om ieder afzonderlijk alle eigenschappen in balans te hebben, het middelpunt, in zaken onvoorwaardelijk, toch ook voorwaarden stellen enz.., zo krijgt men in reflectie de 50/50 balans in een relatie als groter geheel en is de narcist ook geen narcist meer… Gebaseerd op eigen ervaring en onderzoek als heel empathische vrouw.
ik vermoed dat je een relatie hebt met iemand met narcistische trekken, wat toch heel anders is dan iemand met een narcistische persoonlijkheid.
En om nou gelijk de hele spirituele wereld als narcisten-demoniserend te bestempelen vind ik verre van empathisch.
Misschien heb je iets aan “Het drama van het hoogbegaafde kind” van Alice Miller
er is inderdaad een groot verschil tussen iemand met een oversized ego en een narcist ! bedankt Inge, ik ga dat boek lezen van Alice Miller.
Oh en hoe zie je dat in relatie tussen kind en ouder?
Kan me vinden in je uitleg, dat ook een Narcist een slachtoffer is op welke manier dan ook, zeker gezien het feit dat het niet aangeboren zou zijn.
Het zijn de gevoelige mensen die “slachtoffer”dreigen te raken van mensen met een narcisme stoornis.
Persoonlijk vond ik het een uitdaging, echter toen ik dit met mijn “narcistische”ex partner wilde bespreken keerde hij zich van mij af.
Hij beweerde van mij te houden omdat ik de enige persoon was die van hem hield.
Tekenend voor de onderlaag van de narcistische persoonlijkheid?
We hebben elkaar in liefde los gelaten.
Wetende dat we enorm veel van elkaar geleerd hebben,
“Enorm veel van elkaar geleerd.” Geloof jij dat nu voor de zoveelste keer ook werkelijk weer van de “eenzame zielige onschuldige slachtoffer” maar nog steeds al vele jaren, wel met een andere vrouw gehuwde H, waar jij als de enigste goedlovige vrouwpersoon in West-Europa onvoorwaardelijk veel, met heel jouw hart en openstaande ziel en vooral bewust steke blind wil zijn voor de realiteit, altijd op jouw manier van zal blijven houden. Wat jij daar dan ook onder mag verstaan, Anita Soap ?
Is jouw noodzakelijk voorgeschreven medicatie op recept nu niet meer verkrijgbaar ofzo?
Ja, hier heb je een punt! Dan is het wel een zwaar levenswerk.