Je plek in de kinderrij… Hoe beïnvloedt die je dagelijkse leven?

Ben jij het oudste, middelste, jongste of enig kind? Hoe heb je dat ervaren en hoe is dat nu?

Je plaats die je in de kinderrij in je gezin van herkomst inneemt, heeft invloed op wie je (nu) bent, je gedraagt en hoe je je manifesteert. In je (schoon)familie, je werk, je vriendengroep, je (team)sport, etc.

Je plek in het gezin

In elk gezin is er een kind dat zich afzet, rebelleert of meer zorg en aandacht vraagt van de ouders. Hierdoor neemt een ander kind de positie in van het ‘aangepaste kind’. Het kind met aangepast gedrag wil vooral niet lastig zijn. Het is loyaal aan zijn ouders. Deze hebben hun handen al vol aan het broertje of zusje. Het wil niet op die rebellerende wijze aandacht vragen, maar doet het juist door lief, helpend, goed presterend te zijn.

Het oudste kind is vaak verantwoordelijk, serieus, gevoelig, plichtsgetrouw, voortvarend en zorgzaam. Verbaal vaardig en gemotiveerder om iets te bereiken. Maar oudste dochters daarentegen twijfelen wel weer meer aan zichzelf, of ze wel goed genoeg zijn.

Mijn rol

Zelf ben ik een ‘oudste dochter’ en herken me hier volledig in. Mijn moeder vertelt nog steeds vol trots dat ik zo goed kon helpen, dat ze met opzet de luiers op de laagste plank had gelegd, zodat ik er goed bij kon. Ik hielp (onbewust) om haar te ontlasten in de zorg voor twee kinderen, mijn vader en het huishouden. Mijn pasgeboren broertje kreeg alle aandacht, huilde best veel en had wat meer zorg nodig en ik kreeg op deze helpende manier aandacht, een aai over mijn bol.

Vervolgens kwam er een derde kind, nog een broertje. Het was een makkelijk kind, lachte veel, was de vrolijkerd van het gezin. Je ziet hem ook op elke foto lachend de wereld inkijken. Op deze manier had hij zijn rol te pakken. Hij zag het allemaal gebeuren met de anderen in het gezin en keek er vanaf een afstandje naar. De eerste en tweede plek in de kinderrij waren al vergeven. De rollen waren verdeeld. Zwart-wit gezegd: de ‘verantwoordelijke’, de ‘aandacht vragende’ en de ‘lieveling/bemiddelaar’. Dit patroon zie je terug in onze verdere jeugd. Mijn broer een lastige puber, ik de brave oudste dochter en de jongste ging (onopvallend) zijn eigen gang.

In grotere gezinnen zie je dat vierde, vijfde en zesde kinderen de fundamentele trekken herhalen van de eerste, tweede respectievelijk derde; evenzo zevende, achtste, negende, etc.

Enig kind

Het is een oudste kind, maar vertoont toch hele andere kenmerken. Het hoeft niet de verantwoordelijkheid te dragen als oudste of te strijden om een plek met broers en/of zussen na hem. Het heeft niemand anders dan zijn ouders. Het is de waarnemer die altijd een zekere afstand houdt tussen zichzelf en de wereld om hem heen. Zijn eigenschappen kunnen leiden tot grote prestaties en hij kan doeleinden bereiken die voor anderen niet weggelegd zijn.

Herkenning

Als je dit zo leest, dan herken je wellicht je eigen gezin van herkomst, jezelf, je broers, je zussen en jullie specifieke rol daarin. Maar wat nog veel frappanter is dat je deze rol ook terugziet in werk, relaties, etc. Misschien herken je de energie in de verhalen. Hoe je broer klaagt dat ‘ie zich niet gezien of snel gepasseerd voelt. Niet serieus genomen. Of dat je zus zichzelf wegcijfert. Conflicten uit de weg gaat en het van een afstandje aankijkt. Dat ze meer voor zichzelf mag opkomen. En wat herken je van jezelf?

Dezelfde energie die je bij je draagt vanuit je plek in je gezin van herkomst zie je terug in je huidige leven!

Nakomertje

Zo ontmoette ik in mijn praktijk een vrouw met een burn-out. Op haar werk heeft ze niet echt een vaste functie. Er is altijd wel wat te doen, maar door deze Coronaperiode is de hoeveelheid werk flink afgenomen. Andere werknemers trekken het werk dat bij hun functie hoort naar zich toe, waardoor er voor haar niet veel overblijft, of alleen wat restjes. Ze heeft al vaker geprobeerd dit met haar baas te bespreken, maar wordt daarin niet gehoord. Dat maakt haar boos en verdrietig.

Ze komt uit een gezin van 9 kinderen en was een niet gepland nakomertje. Haar moeder had weleens gezegd tegen haar dat ze er eigenlijk niet had mogen zijn. Uit de opstelling kwam ook naar voren dat er in het gezin van herkomst eigenlijk geen plek voor haar was. Bij het neerleggen van de matjes kon ze iedereen zo een plaats geven, maar wist niet waar ze zichzelf moest leggen. Er vielen steeds meer kwartjes. Ze kreeg altijd de restjes. En als ze daar wat van zei, dan werden er grapjes over gemaakt. Zij hoefde alleen maar het lieve, schattige nakomertje te zijn.

Het ‘toeval’ wil dat haar moeder ook het nakomertje was in een groot gezin… De kentering in de opstelling kwam toen ze het matje voor haar moeder op de juiste plek legde en zelf ook háár plek innam in haar familiesysteem. ‘Ik mag er zijn. Ik heb een plek. En dit is mijn plek!’ Ze voelde het in haar hele lijf. Ze voelde zich nu gezien door haar ouders en al haar broers en zussen!

Een paar dagen later in een gesprek op haar werk merkte ze op dat er naar haar geluisterd werd en ze serieus genomen werd. Haar leidinggevende is met haar functie en taken aan de slag gegaan… Hoe ‘toevallig’!

Bizar wat een verschuivingen er plaatsvinden in het dagelijks leven als er in de onderstroom, de energetische laag wat ‘rechtgezet’ is.

Oude, vaste patronen

Als je ze ziet, dan kun je ze doorbreken. Wat eerst een blinde vlek was – Waarom overkomt mij dit altijd? Waarom loop ik telkens tegen dezelfde dingen aan? – wordt nu helder. Door systemisch inzicht en een (individuele) opstelling, kunnen patronen doorbroken worden. Dan sta jij steviger op jouw plek in je familiesysteem en zal je merken dat je in het dagelijks leven minder weerstand ervaart.

Ik ben benieuwd. Wat herken jij uit je gezin van herkomst? En wat zie je terug in je gezin van nu? Welke rol hebben jouw kinderen en welke plek in de kinderrij? En wat ervaar je in je werk? Ik kijk uit naar je reactie hieronder.

Boekentip:

1. Karl König: ‘Waarom ben ik mijn broertje niet?’
2. Lisette Schuitemaker: Het oudste dochter effect