Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis in het leven van een kind. Eigenlijk zou elk kind recht hebben op ondersteuning. Want hoe het ook gaat verlopen, het heeft impact hoe dan ook.
Maar jonge kinderen hoeven toch niets te merken van een scheiding?
Is dat waar? Krijgen jonge kinderen niets mee als er wordt gescheiden en het verloopt rustig? Of zijn kinderen zodanig met ons verbonden dat ze eigenlijk alles meekrijgen? Janita Venema, de schrijfster van het boek Het fluisterkind, legt in dat boek uit dat er een zielsdraad loopt tussen kinderen en hun ouders. Zij voelen wat wij voelen wij voelen wat zij voelen. We zouden ook kunnen zeggen dat kinderen als het ware op ons zijn aangelinkt. Dat zou ogenblikkelijk een antwoord geven op bovenstaande vragen. Ja, ook hele jonge kinderen voelen de emoties die voortkomen als de ouders scheiden. Echter, ze kunnen er niets mee. Ze ervaren dingen en kunnen het niet duiden, ze bewegen mee en kunnen zo jong geen woorden geven aan wat ze voelen.
En oudere kinderen dan?
Hoe goed er soms ook gescheiden kan worden, kinderen kiezen er bijna nooit voor. Dat is ook niet
gek, want levenslang blijven dit zijn ouders, zijn oorsprong. Ouders kunnen kiezen voor een andere
partner, maar je hebt nou eenmaal maar één ouderpaar. Als kinderen voelen dat er veel spanning
en ruzie is, gaan ze hoe dan ook nadenken over hun rol in het geheel. Zonder dat ze het zelf beseffen voelen ze zich vaak verantwoordelijk en gaan beide of soms één van de ouders dragen. In sommige gevallen leunt de ene ouder, of soms beide, op een kind door heel veel te delen met het kind. Veel teveel en heel belastend voor kinderen. Als de ruzie te groot is geven kinderen soms aan dat het misschien wel beter is dat hun ouders uit elkaar gaan. Maar heel veel kinderen blijven lang, zo niet heel lang hunkeren naar de oorsprong van het gezin; hun ouders weer bij elkaar. Soms zelfs als er alweer nieuwe gezinnen zijn ontstaan en dus tegen beter weten in.
Wat is de wens van een kind als zijn ouders scheiden?
Eigenlijk willen kinderen maar één ding en dat is dat als de ouders bij elkaar zijn in bijvoorbeeld
wisselmomenten, dat ze respectvol omgaan met elkaar waar ze als kinderen bij zijn. Het zijn namelijk momenten waarop een kind even ervaart: dit was ons gezin, zo was het. In het belang van elk kind zou het zo moeten zijn dat ouders zichzelf aan de kant kunnen schuiven en zich gedragen overeenkomstig ze hun kinderen zelf hebben opgevoed; met respect.
Loyaliteit
Kinderen zouden stuk voor stuk begeleid moeten worden in het proces dat het niet hun probleem is dat hun ouders scheiden, maar dat het iets is dat door de ouders moet worden opgelost. Dat zeer wel heel veel last van kunnen hebben, maar het is niet van hen. Omdat kinderen vanuit loyaliteit hun ouders beschermen is het wenselijk dat een onafhankelijk iemand met kinderen praat over hun gevoelens. Uiten betekent verwerken. Een scheiding is een rouwproces wat doorlopen moetworden wil een kind zich weer vrij voelen vanbinnen. Zo kan een verwarrende periode, waarin kinderen zichzelf soms de schuld geven, een traject worden waarin een kind zichzelf en zijn emoties leert ontdekken. Als we dat laatste woord in twee stukken verdelen dan zien we dat ont-dekken, niet bedekken betekent. En dat is het precies; we gaan er geen lagen overheen leggen die afleidend zijn, want dan laten we een kind in de steek. Het is het recht van ieder kind in een scheiding dat het serieus genomen wordt in zijn of haar weg. Die weg heeft hobbels en bobbels. Hulp vragen voor je kind betekent dat ze met behulp van een professional de hobbels leren nemen. Maar wel met hulp, met steun, met begrip en geheel onafhankelijk. Dat heeft elk kind nodig in zo’n situatie.
Wie kan hulp bieden?
Een kindercoach kan veel betekenen voor een kind, maar uiteraard ook kinderpsychologen en orthopedagogen. Het zijn vaak kortdurende trajecten waarin kinderen leren omgaan met gevoelens en hun verdriet, angst en pijn leren verwoorden en soms uitbeelden. Elke gemeente in Nederland heeft daarin een aanbod en zeker de moeite waard om te onderzoeken.
© Isabelle Hofstra
bekijk het boek Het fluisterkind
Mijn kinderen (5 en 7) gaan binnenkort deelnemen aan een programma via de gemeente. Dit heet kies. Onder begeleiding van professionals in een groep kinderen allerlei dingen doen rondom het onderwerp.
ik heb de andere kant meegemaakt , altijd ruzie, spanningen en voor mijn gevoel “gevaar” zelfs de vakanties waren drama. een moeder die geslagen werd door mn vader,zichzelf dood wenste, geen liefde en aandacht voor mij. noem ze allemaal maar op.
ik heb als kind me vaak afgevraagd waarom ze nog bij elkaar bleven..
ben nu 48 en heb NU de schadelijke gevolgen ondervonden in de vorm van , zeg het maar,,,,van alles…..
weet niet wat beter is maar opgroeien in een gezin zonder liefde( en waar ik zo een behoefte aan had) is ook een enorm drama.
zelf ook gescheiden en ik denk dat er voor mijn kinderen veel meer rust is gekomen in hun leven sinds hun vader uit ons gezin is gestapt.
Oh zo waar Ikke. De last van een disfunctionerend gezin werkt ook zeker verkreupelend. Mooi zou het zijn als elk kind na zijn opvoeding schoongespoeld zou kunnen worden van alle aangebrachte lagen uit zijn kindertijd.
Ik snap nog steeds niet waarom opvoedkunde geen deel uitmaakt van de vorming van onze jonge generatie. Dat zou het almaar ronddraaiende wiel van ongeluk creeeren kunnen stoppen.
Dag Isabelle, bedankt voor het schrijven dit stuk.
Met name het laatste gedeelte “Wat is de wens van een kind als zijn ouders scheiden?” is iets waar ik jarenlang mee heb geworsteld, omdat dat verre was van hoe het ging tussen mijn ouders. Nu ben ik in staat om het te gaan loslaten en te zien dat hier een stuk ligt in de problemen die ik jarenlang heb gehad op emotioneel en persoonlijk vlak (het is 26 jaar na de scheiding van mijn ouders).
Ik zou best willen dat hier meer aandacht voor komt, ik kan spreken vanuit eigen ervaring dat het zó belangrijk is voor een kind om hulp en begeleiding te krijgen!
zelf ben ik van gescheiden ouders en kan zegen dat deze kinder veel moeilijker hebben dan ander kinderen jij als kind gaat er veel veranderen en helaas gebeurt te vaak dat kinder de dupe worden van geruzie om de kinderen het het geld enz. als kind van geschieden ouder merkte ik al vroeg dat veel anders was dan bij kinderen die ouder bij elkaar zijn vooral toen ik ouder werd werd wat ik verdiende me gerekend wat me mams verdiende wat niet eerlijk is en nog veel meer ik spreek uit eigen ervaring me pa betaalde niks en als ik kwam dan koste ik geld het was zo oneerlijk heb er in me tiener jaren veel hinder mee gehad ook met scholing om dat me pa niks over had voor mij en dit maken veel kinder mee en je voelt al vroeg de stres die ouders onderling hebben