Slachtofferschap vs Meesterschap

Iedereen heeft zich wel eens een slachtoffer gevoeld, iedereen vindt zichzelf wel eens zielig. Dat kan om grote dingen als mishandeling , ziekte of verlies gaan of iets futiels als het stoten van je grote teen. Wat het ook is, hoe groot of hoe klein ook, we hebben allemaal het recht op ‘zielig zijn’. Ik praat over ‘recht’ omdat wij mensen de vrije keus hebben in hoe we ons voelen. Gelukkig maar.  Als jij jezelf zielig vindt, een slachtoffer, om welke reden dan ook dan mag dat. Niemand houdt je tegen. Soms is dat gewoon even nodig, je zielig voelen. Het kan een moment of periode katalyseren waarin je jezelf toestaat om verzorgd te worden. Door jezelf of mensen die je dierbaar zijn. En dat hebben we allemaal nodig.

Let hierbij wel op de (nuance)verschillen tussen het ‘zielig doen’ enerzijds en de tijd, ruimte en energie nemen om voor jezelf te (laten) zorgen anderzijds. Het eerste is ‘slachtofferschap’ en het tweede ‘meesterschap’.

Slachtofferschap heeft m.i. een vieze bijsmaak omdat het indiceert dat je er zelf niets aan kunt doen.  Hier ben ik het niet mee eens. Natuurlijk, sommige omstandigheden heb je zelf niet in de hand en of een bepaalde zware levenssituatie karmisch dan wel ‘ziels-gekozen’ is of niet bewaar ik graag voor een andere discussie. De manier waarop je met je leven en de problemen daarin omgaat heb je echter wel degelijk zelf in de hand. En daar komt je meesterschap om de hoek kijken.

Elk moment heb je zelf de keus tussen slachtofferschap en meesterschap. Een keus die eigenlijk voortkomt uit een ‘oer’keus daaronder, die tussen angst en liefde. Leef jij je leven in angst als slachtoffer of vanuit liefde en daarmee stevig verankerd in je eigen meesterschap?

We doen er allemaal aan mee, het heen-en-weer hobbelen tussen deze keuzes. Het ene moment voel je je ozó zielig omdat …vul zelf maar in. En nogmaals, dat mag. Niemand die je tegenhoudt. Maar wat vind je er zelf eigenlijk van? Voelt het fijn voor jou om langer dan nodig in je slachtofferrol te blijven zitten?
Op het moment dat je ineens genoeg hebt van jezelf en jouw ‘zielig doen’ kun je kiezen voor meesterschap. Dat betekent niet dat je jezelf om de oren moet slaan vanwege je vorige keuzes omdat je denkt dat je het niet goed gedaan had. Nee. Daarmee trek je jezelf verder de slachtofferrol in. Als je kiest voor meesterschap kies je voor liefde in plaats van angst. Dan kies je ervoor  de angst te voelen maar er niet in blijven hangen. Vanuit je gekozen meesterschap kijk je naar jezelf met liefde en dus ook naar de keuzes die je hebt gemaakt tot op dat moment. Je kunt jezelf vergeven waar nodig maar ga niet wentelen in spijt of schuldgevoel. Daar heeft niemand iets aan en jij al helemaal niet.

Is het je wel eens opgevallen dat mensen die zichzelf zielig vinden en zich als slachtoffer gedragen  eigenlijk heel erg onaantrekkelijk zijn op dat moment? Letterlijk; het trekt niks aan, dat zielige gedoe. Het stoot alleen maar af. Eigenlijk zit niemand te wachten op een partner, vriend of familielid die zichzelf zielig vindt. We zijn er allemaal begaafd in geworden om dat feit publiekelijk te ontkennen en ieder te helpen die onze hulp nodig heeft maar zeg nou zelf; moet je in zo’n geval niet eerst over een bepaalde weerstand heen stappen voordat je diegene jouw hulp kunt aanbieden? Als je heel eerlijk bent?

We helpen een ander veel liever wanneer diegene de situatie erkent zoals deze is en er vervolgens naar beste kunnen mee omgaat. Slachtofferschap is iets anders dan hulpbehoevendheid. Je kunt stevig in je meesterschap staan en toch hulp nodig hebben. Sterker nog, een ware ‘meester’ vraagt en/of ontvangt hulp omdat ‘ie weet dat het even nodig is. Het kennen van jezelf en je eigen behoeften en daar vervolgens naar handelen is meesterschap. Het kunnen ontvangen van hulp, liefde, zorg en aandacht zónder dat je je een slachtoffer voelt is meesterschap. Zie, het lijken fijne lijntjes tussen het één en het ander maar als je oplet zul je zien dat meesterschap duidelijk herkenbaar is. Het is een gevoel van bekrachtiging terwijl je in slachtofferschap elke geboden hulp voelt verdwijnen in een groot gapend gat waar je op dat moment nooit meer uit denkt te komen.

Kiezen voor meesterschap betekent niet dat er geen angst meer is. Het betekent dat je je angst herkent voor wat het is, niets meer en niets minder. De handeling die er op volgt tekent waar je voor kiest. Kiezen voor liefde en bekrachtiging terwijl je bang bent i.p.v. doen alsof je de angst niet voelt of er juist in blijven hangen. De dappere held uit de sprookjes en verhalen is een ware meester; hij handelt ondanks zijn angst, niet omdat hij geen angst zou voelen.

Wie weet komen we elkaar nog eens tegen in het meesterschap. En mocht het gebeuren dat we elkaar in een zielig moment treffen dan hoop ik dat in ieder geval één van ons zich herinnert dat we geen zielig hoopje hoeven te blijven en dat we elk moment opnieuw kunnen kiezen. Goed voorbeeld doet goed volgen. Ik kies nu voor liefde en bekrachtiging en voel mij een meester van mijn leven. En jij?