Van jezelf houden, hoe doe je dat?

Op allerlei manieren wordt ons verteld dat liefde voor onszelf de basis is van een gelukkig en vervullend bestaan. We zijn goed, precies zoals we zijn en hoeven niets te veranderen om van onszelf te kunnen houden. Als we onszelf accepteren in plaats van voortdurend bekritiseren zal dat ervoor zorgen dat we ook naar anderen milder zijn, dat we vol vreugde ons leven leiden en we van daaruit expressie kunnen geven aan wie we ten diepste zijn.  Het is misschien wel de belangrijkste, maar tevens moeilijkste opgave in ons leven om dat te leren.

Ik ervaar het zelf en zie ook bij anderen, hoe verschrikkelijk moeilijk het is om die onvoorwaardelijke liefde voor jezelf ook echt te voelen. En niet alleen als alles meezit: je haar vandaag goed zit, je een leuke afspraak in het verschiet hebt en net een mooi compliment van iemand gekregen hebt. Nee, óók, en misschien juist als het allemaal niét meezit: je voelt je niet lekker en ziet er niet uit, je partner heeft het even helemaal gehad met jou en jij met hem, je krijgt kritiek, al dan niet terecht, op werk waar je echt je best op hebt gedaan, de trein rijdt net voor je neus weg, enzovoort. Hoe voorkom je dat je onder die omstandigheden jezelf en het leven even niet ziet zitten? Mag dat eigenlijk wel, jezelf afschuwelijk vinden op bepaalde momenten? Of hoort dat er misschien juist bij, dat je jezelf toestaat zo te denken?

Waarom is het toch zo moeilijk om onvoorwaardelijk van jezelf te houden?

Tja, wie van ons heeft als kind deze boodschap meegekregen: jij bent goed zoals je bent en als je vervelend gedrag vertoont en daar kritiek op krijgt, dan betekent het niet dat jijzelf niet oké bent. Wie heeft ouders (gehad) die geleerd hebben om liefdevol naar zichzelf te zijn, zodat ze dat ook naar hun kinderen kunnen zijn? Als jij tot die gelukkigen behoort, dan ben je vast ook een goede ouder voor je eigen kinderen.

Maar voor de meesten was de werkelijkheid toch een tikje anders. Je werd niet gezien in wie je was en moest je aanpassen aan de opvattingen van je opvoeders. Hun ongeduld, kritiek en gebrek aan oprechte aandacht heeft de boodschap er al heel vroeg ingeramd dat je juist niet oké bent zoals je van nature bent. Nee, je moet van alles doen om liefde en aandacht te krijgen en daar hoort niet bij dat je gewoon maar jezelf kunt zijn. Ook de maatschappij doet er alles aan om je in te peperen dat er van alles aan je mankeert. Je moet constant bezig zijn om jezelf te verbeteren, zowel van buiten als van binnen. Er worden ons onrealistische ideaalbeelden voorgehouden waar je godsonmogelijk aan kunt voldoen en daar kun je erg ongelukkig van worden als je niet uitkijkt.

Te hoge verwachtingen, ook op het spirituele pad

Ga je het spirituele pad op, dan kun je ook geconfronteerd worden met al je gebreken: je hebt te weinig discipline om elke dag te mediteren, je bent niet zoals je zou moeten zijn: liefdevol, meedogend, zonder oordeel en vergevingsgezind; in plaats daarvan heb je last van vervelende gewoonten en verslavingen en karaktereigenschappen die niet bepaald spiritueel te noemen zijn en veroordeel je jezelf daar om.

In mijn boek Vederlicht – leven en werken met spirituele gidsen zegt mijn gids daar het volgende over:

“Je ziet bij veel zich spiritueel noemende mensen, dat ze vreselijk hun best doen om altijd maar liefdevol te zijn. Ze omhelzen en knuffelen elkaar voortdurend, zijn begripvol en altijd vol goede wil en goedgehumeurd. Het probleem is dat ze helemaal zichzelf niet zijn. Ze verbergen zich achter een masker dat heel onecht is. Zo hoeven ze hun eigen negatieve gevoelens niet onder ogen te zien: de afgunst en jaloezie, bekrompenheid en achterdocht, de inhaligheid en het gebrek aan humor. Het is een schijnvertoning die schadelijk is voor de persoon zelf en zijn omgeving.

Iedereen heeft eigenschappen die hij liever niet wil zien, maar het is beter om daar eerlijk over te zijn. Erken je onvermogen om altijd liefdevol te zijn, geef toe dat je soms iemand haat, kom uit voor je onlustgevoelens en je chagrijnigheid. Het maakt je echter en transparanter. Een ander weet waar hij aan toe is, herkent zijn eigen onvermogen in jou en voelt zich beter op zijn gemak in jouw gezelschap. Te hoge idealen koesteren is helemaal niet spiritueel. Spiritueel is: zijn die je bent in al je onvolmaaktheid: authentiek en waarachtig. Als je jezelf durft te zijn kun je ontspannen en ben je veel opener dan wanneer je krampachtig iets ophoudt dat (nog) niet bij je past. Als je werkt aan het verhogen van je bewustzijn, zul je vanzelf steeds dichter bij het ideaal van onvoorwaardelijke liefde komen. Forceer jezelf nooit.”

Wijze woorden van mijn gids, die mij echt geholpen hebben mezelf meer te accepteren en ook te accepteren dat ik nog niet iemand ben die onvoorwaardelijk van zichzelf houdt, maar dat ik daar steeds dichter bij kom en dat het oké is om ernaar te verlangen om helemaal in vrede met jezelf te leven en tegelijk te beseffen dat je midden in dat proces zit en dat waar je op dat moment bent, precies goed is.