Van psychologische manipulatie tot overheersend gedrag: hoe meer we weten over narcisme, hoe makkelijker we een narcist herkennen. Dat geldt ook voor psychopaten en Machiavellisten. Die drie samen worden ook wel de ‘duistere drie’ genoemd.
Alle duistere persoonlijkheden hebben in ieder geval één ding gemeen: een gebrek aan empathie. Dat was reden genoeg voor een groep Zweedse universiteiten om een onderzoek te starten, waarin ze zochten naar een verband tussen het cognitieve vermogen van mensen om empathie te tonen en hoeveel empathie ze ook echt voelen. Hun conclusie is dat dat narcisten, psychopaten en Machiavellisten wel empathie voelen – maar er gewoon niets mee doen.
Het gaat om hun bereidheid, niet om hun vermogen
Binnen het onderzoek wordt empathie gezien als het vermogen en de bereidheid om je in te leven in de ervaringen van iemand anders. Het is een essentieel onderdeel van emotionele intelligentie.
De onderzoekers ondervroegen 278 deelnemers via een anonieme online enquête over hun persoonlijkheid en empathisch vermogen. Wat betreft het vermogen tot empathie was er geen verschil tussen mensen met en mensen zonder de duistere drie persoonlijkheden. Maar toen de onderzoekers keken naar ‘persoonskenmerkende empathie’ – empathie die je uitdrukt in je acties – zagen ze een duidelijke daling voor duistere persoonlijkheden. Dat suggereert dat dit soort mensen geen zin hebben om hun empathie aan anderen te tonen.
Laat ik een voorbeeld geven: de duistere persoonlijkheden herkenden zichzelf goed in een bewering als ‘de tegenslagen van anderen doen me niet zoveel’ en konden tegelijkertijd prima de emoties van andere mensen herkennen in een geavanceerde empathie-test.
De duistere drie beter begrijpen
Petri Kajonius, professor Psychologie aan University West in Zweden, vertelt in een interview: “Mensen hebben niet echt het juiste beeld van de ‘normale’ psychopaten onder ons.” Het is niet zo dat ze geen empathie hebben, maar ze “scoren laag in hun bereidheid om het ook te laten blijken. Anders gezegd hebben psychopaten, Machiavelisten en narcisten in de algemene bevolking net als iedereen het vermogen om empathie te voelen voor wat anderen overkomt, maar ze geven er gewoon niet zoveel om.”
Het moet wel gezegd worden dat dit onderzoek is gebaseerd op anonieme vragenlijsten, dus van de laag scorende mensen is niet bekend of ze klinisch gezien echt een duistere persoonlijkheid hebben. “Deze resultaten zeggen niet wie wel of niet een klinisch geval is. Daarnaast zijn de conclusies gebaseerd op een redelijk kleine steekproef. Een ander zwak punt is dat de persoonskenmerken zijn vastgesteld op basis van wat mensen over zichzelf zeggen en denken.” Er is dus meer onderzoek nodig voordat we goed begrijpen hoe het precies zit met de duistere persoonlijkheden en iemands vermogen tot empathie.
Volgens een ander onderzoek kan narcisme iets tijdelijks zijn. Maar als je tot die tijd te maken hebt met een duistere persoonlijkheid in je leven, dan raad ik je zeker aan om te kijken wat je voor jezelf en voor die persoon kunt doen.
Vind je het leuk? Deel het met anderen:
Ik vraag mij af of mensen met deze stoornissen zich bewust zijn van hun gedrag en daar bijvoorbeeld hulp voor hebben gezocht. De enige manier om het te begrijpen is in gesprek. Ik denk alleen dat veel van het storende gedrag onbewust is, niet wetende waarom ze zo zijn en dat het samenhangt met enige vorm van emotioneel trauma. Het kunnen daarentegen harde leermeesters zijn. Elke vorm van onzekerheid is een aangrijpingspunt. Totdat de persoon in kwestie genoeg zelfvertrouwen heeft om afscheid te nemen. Maar dan denk ik met name in termen van relaties. Als een van je ouders narcistisch is is het onmogelijk om ongeschonden te blijven en dit is erg treurig.
Mijn ervaring is dat deze creaturen er waren om mij op mijn valkuilen te wijzen, mij wakker te maken en te houden. Verder heb ik weinig oordelen meer over hen, ze blijven weg.
Ja, het was een ellendige tijd, maar dat is voorbij en de schade haal ik in.
Lieve Karin, Narcisten weten over het algemeen heel goed wat sociaal wenselijk gedrag is. Ze wegen alleen af of het hen wat oplevert. Levert het niks op dan doen ze het niet. Ook kun jij het gedrag als niet sociaal wenselijk zien/ervaren of slachtoffer er van zijn,maar hebben ze van te voren bedacht dat dat gedrag wat oplevert namelijk hun een goed gevoel omdat jij er kleiner van wordt. Door te zeggen dat ze geen sociaal wenselijk gedrag kunnen vertonen onderschat je ze en juist dan ben je een makkelijke prooi voor ze
Niet met het artikel eens. Ze vergeten dat ze noooit de waarheid spreken, dus een enquête invullen doen ze ook niet eerlijk. Niemand mag weten hoe slecht ze zijn. Komt nog bij dat in de hersens duidelijk te zien is dat een bepaald gedeelte heel klein is waar een normaal mens de empathie heeft zitten. Hier doen ze altijd precies het omgekeerde van wat een normaal mens zou doen. Hoe meer schade ze aan kunnen richten hoe geweldiger ze zichzelf vinden, zelfs aan hun eigen kinderen. Noem hier dan ook de KKK, de Ku Klux Klan.
Merel, narcisten en psychopaten reageren niet sociaal wenselijk. Als ze het al weten, nemen ze de moeite niet.
Ik denk dat narcisten en psychopaten heel goed weten hoe ze sociaal wenselijk moeten reageren.