Waarom trekken kinderen van narcisten narcistische partners aan?

Raadsel

Het zou sommigen wel eens een raadsel kunnen zijn: het feit dat mensen die één of twee narcistische ouders hebben, later de één na de andere narcistische partner aantrekken. Waarom zou je dit destructieve patroon voortzetten? Je wordt er immers diep ongelukkig van? Maar als je er wat dieper naar kijkt, is het helemaal niet zo mysterieus.

Basistraining

De relatie die we als kinderen hebben met onze ouders vormt de basis voor al onze andere relaties in het leven. Dit geldt vooral voor intieme relaties. Onze ouders zijn immers de eerste mensen waar we een echte, belangrijke verbinding mee aangaan. In deze relatie krijgen we als het ware onze eerste echte ‘training’ in het omgaan met mensen – en in het bijzonder mensen waar we van houden. En in het geval van narcistische ouders worden we in onze meest onschuldige fase getraind door meester-manipulators – in hun eigen belang.

Effect van de narcistische ouder op relaties

Eerder schreef ik een artikel over het tweede, minder bekende type narcist: de verborgen of ‘sensitieve’ narcist. Zowel openlijke als verborgen narcisten hebben een destructief effect op de ontwikkeling van hun kinderen, en vooral op hoe ze later relaties aangaan met anderen en wat voor partners ze aantrekken. Daarbij zijn een paar verschillen, maar ook grote overeenkomsten te zien.

Alles draait om de narcist

Of het nu gaat om de ‘’zielige’’ verborgen narcist die dreigt met zelfmoordpoging na zelfmoordpoging, laveloos op de bank ligt en alle aandacht zo naar zich toe trekt, of om de openlijke narcist die het hoogste woord moet hebben en de beste en mooiste moet zijn, het effect is hetzelfde: het gaat niet om het kind. Alles draait om de narcistische ouder en diens behoeften.

Afhankelijk

Als je als kind afhankelijk bent van zo een ouder, word je getraind in het wegcijferen, steunen, publiek zijn, applaudisseren, om de relatie in stand te houden en te overleven. Je bent als kind immers volkomen afhankelijk van deze persoon: voor liefde, aandacht, onderdak, voedsel, veiligheid. Je ouder is je wereld. Je weet niet anders dan deze wereld. Maar in de wereld van de narcist is er eigenlijk geen plaats voor jou om te schitteren – je dient als helper, publiek, verpleger, boksbal, of pronkstuk.

narcistische ouder

Wegcijferen

We leren zo dat we alleen ‘’liefde’’ (eigenlijk: de schijn van liefde) en aandacht krijgen als we onszelf weggeven en zijn hoe de ander wil dat we zijn. Hierdoor ontwikkelen we de neiging om later, als volwassene verliefd te worden op partners die dezelfde dynamiek in zich dragen en dezelfde opoffering van ons vragen – we zijn zo gewend deze te geven en de ander te zien zoals deze gezien wil worden, dat we zijn gaan denken dat het liefde is.
Maar jezelf weggeven is geen liefde. Zoals Jack Cornfield schrijft in ‘’Het Kleine Boeddhaboek’’: ‘’Zolang je compassie jouzelf niet beslaat, is ze niet compleet.’’ (“If your compassion does not include yourself it is incomplete.”

Identiteit

Op deze manier leren kinderen van narcisten, dat het hebben van een eigen identiteit een luxe is die ze zich niet kunnen veroorloven. Elke blijk van zelfexpressie en zelfvertrouwen wordt genegeerd of neergeslagen met negativiteit. Zo leren ze al jong zich te plooien naar de ander, zich klein te houden en de ander te zien als degen waar het om draait – ‘’Als ik maar ben zoals die ander wil dat ik ben, dan krijg ik eindelijk de aandacht, erkenning, waardering en liefde (of in de relatie met een gewelddadige narcist: veiligheid) die ik verlang.’’ Maar die wens wordt in de relatie met een narcist nooit vervuld.

Schuldig

Vooral verborgen narcisten zijn er meesters in hun kinderen een schuldgevoel te bezorgen als ze gelukkig zijn, voor zichzelf kiezen, zichzelf neerzetten in de wereld en gaan voor wat ze willen. De verborgen narcist kan dat alles immers niet. Te zien dat hun kind het van nature wel kan, doet pijn en herinnert hen des te sterker aan hun eigen leegte. Dan brengt de narcist alle wapens weer in stelling die ervoor zorgen dat het kind zich weer klein maakt en haar frequentie doet dalen: van het kind schuldig laten voelen (‘’Als jij voor jezelf gaat, laat je mama in de steek’’)  tot angst aanjagen en zelfs mishandelen – alles om weer de overhand te krijgen. Omdat kinderen van nature altijd de schuld bij zichzelf zoeken, zullen ze in de eerste instantie geloven dat de ouder gelijk heeft en het aan hén ligt – en dus voelen ze zich schuldig om hun eigen geluk en kracht, en binden ze in.

Truc

De grootste truc van de narcist, de meester-illusionist, is het kind laten geloven dat hij of zij minderwaardig en onbelangrijk is – terwijl het juist de narcist is, die kampt met een enorme leegte, gebrek aan echte eigenwaarde en echte zelfliefde. Ik heb vele volwassen kinderen van narcisten als cliënt gehad die de meest prachtige talenten en kwaliteiten in huis hadden –  maar ze niet in de wereld konden zetten omdat hun ouder(s) hen hadden doen geloven dat ze niets waard waren.

narcistische ouder

Helen

Daarom is het allerbelangrijkste dat je als kind van een of twee narcisten kunt doen, vóór je weer een intieme relatie aangaat, je eigen basis helen, oude patronen onder ogen zien en transformeren, en je eigen prachtige kwaliteiten erkennen en waarderen. Wanneer je jezelf weer kunt ervaren als het prachtige Goddelijke kind van het Universum dat je bent, met al je unieke kwaliteiten, zul je partners aan gaan trekken die hetzelfde doen, vanuit hun eigen heelheid – en dan kun je echte relaties aangaan gebaseerd op ware liefde.

Wendy Gillissen

Wendy Gillissen

Drs. Wendy Gillissen is psychologe, reïncarnatietherapeute en auteur van de in de Verenigde Staten bekroonde spirituele avonturenroman ‘De vloek van de Tahiéra’.
5-hoek

Overige artikelen

Het helen van de innerlijke wond als weg naar meesterschap
Hoogbegaafde kinderen: Een tien voor verwondering en respect
Waarom niemand jouw toekomst kan voorspellen
Waarom zijn er juist nu zoveel hsp-ers op aarde?
Waarom begrijpen je niet verder helpt maar voelen wél
Onverwerkt trauma als oorzaak van angsten
Zelfdoding vanuit zielsperspectief
Pijn en liefde in voedsel
Werkt jouw zekerheid nog voor je?
Je thuis voelen in de onveiligheid van transformatie
De 10 krachtigste volledig natuurlijke ‘antibiotica’ die we kennen
In liefde leven: foute keuzes bestaan niet