Wat doe je als je kind last heeft van faalangst?

Wat doe je als je kind last heeft van faalangst? En negatieve ervaringen buitenshuis steeds meer een belemmering worden? Heb je zicht op wat er op een dieper niveau aan de hand is? En wat kun je er als ouder aan doen?

Onlangs was ik met een moeder in gesprek over haar jonge dochter die last heeft van faalangst. Voor mij heel herkenbaar.
Waar ze tegen aan liep, was dat volwassenen die haar dochter in het dagelijks leven tegen kwam, nogal eens boos reageerden als ze niet het juiste gehoor gaf aan een vraag of opdracht. Met als gevolg dat haar dochter dicht klapte. En waardoor de boosheid van moeder jegens deze mensen (juf, zwemmeester en anderen) groeide.

Onbegrip

Voor vele ouders van (hoogsensitieve) kinderen met faalangst is dit waarschijnlijk herkenbaar. Het liefst willen we dat de rest van de wereld ook aanvoelt wat de behoeften van onze kinderen zijn. En dat anderen daar op inspelen. Maar de ervaring leert, dat de wereld zo niet in elkaar zit. Onze kinderen komen allerlei mensen tegen, ieder met zijn eigen mogelijkheden en beperkingen. En de één reageert begripvoller dan de ander, de één heeft meer geduld dan de ander.

De sleutel ligt bij ons moeders en vaders zelf.

Toen mijn dochter klein was, vond ik haar faalangst ook lastig, het stak op onhandige momenten de kop op. Een favoriet moment in ons gezin was het bijna-afzwemmen. Het grootste deel van de lessen zat er op, het zwemdiploma kwam in beeld…. En dan durfde ze niet meer. Ik kon me in haar angst verplaatsen, maar daarmee was hij niet weg. Op die momenten wilde ik het liefst rechtsomkeert maken en lekker naar huis rijden.

Faalangst gaat vaak gepaard met hooggevoeligheid, wat ik met tijden ook behoorlijk ingewikkeld vond. Het feit dat ik een drukke baan had en zelf weinig rust in mijn hoofd, maakte het alleen maar erger. Ik voelde het ergens knagen, voelde dat ik op momenten tekort schoot. Maar had geen idee wat ik hiermee moest doen.
In die periode ging ik met mijn eigen bewustwordingsproces aan de slag.

Pas toen ik eerlijk tegen mezelf durfde te zijn en mezelf af durfde vragen waarom ik moeite had met haar faalangst, begon ook het accepteren van mijn dochter zoals ze is. Stukje bij beetje werden mijn eigen angsten beter voelbaar en durfde ze onder ogen te zien. En begreep ik dat een groot deel van de oplossing bij mij lag.

Onze eigen weerstand tegen faalangst

Vaak zijn wij als ouders degenen die de faalangst, onbewust, afwijzen. We hebben er weerstand tegen en er moet iets aan gedaan worden. Onze weerstand kan voortkomen uit angst. Angst dat onze kinderen niet met ongewenste reacties kunnen omgaan. Of angst voor de periode dat we onze kinderen niet meer om ons heen hebben en ze het zelf moeten rooien. De juf van de basisschool maakt straks plaats voor de leraar op de middelbare school. En wat nou als hij ons kind niet begrijpt… Dan wordt het lastig om voor ons kind op te komen.
Durf als ouder naar je eigen angsten te kijken. Waar komen ze vandaan, met welk oud zeer van jezelf hebben ze te maken?

De gevoeligheid die samenhangt met faalangst, confronteert ons met onze eigen gevoelens. Aangezien velen van ons pijnlijke gevoelens hebben weggestopt, is het vervelend om ermee geconfronteerd te worden als we verdriet en onmacht zien bij onze kinderen. We weten hoe het voelt en we willen onze kinderen daarvoor behoeden.
Durf te kijken naar gevoelens die de moeilijkheden van je kind bij jou zelf oproepen. Roept het oude pijn op? En ga deze gevoelens toelaten, laat ze naar buiten stromen. Daarmee creëer je ruimte. Ruimte voor vertrouwen.

Vertrouwen in je kind

Pas toen ik de faalangst en gevoeligheid van mijn dochter ging begrijpen en steeds meer toelaten, nam mijn angst dat ze verkeerd bejegend werd, af. Ik zag steeds meer haar sterke kanten en daarmee groeide mijn vertrouwen in haar. Dat is de sterkste kracht die kinderen kunnen ervaren:
de goedkeuring en het vertrouwen
van hun eigen ouders. Wanneer je kind jouw vertrouwen en goedkeuring voelt, heeft een vervelende opmerking van een andere volwassene minder effect op hem of haar. Je kind trekt het zich minder aan en ziet dat er ook een oorzaak ligt bij de juf of zwemmeester.

En dat cadeautje?

Faalangst wordt vaak benaderd vanuit de problematische hoek. Het is niet fijn en er moet “iets” aan gedaan worden. Vaak gebeurt dat in de vorm van trainingen. Daarmee pak je het kind als het ware in. Je doet er een laag overheen, voegt iets toe. Wat zeker effectief kan zijn.
Zelf heb ik gemerkt dat het ook belangrijk is, om je open te stellen voor je kind zoals die is: zijn kern, zijn eigen ” ikje”.
Doordat we weerstand voelen tegen aspecten van ons kind, maken we een tegengestelde beweging. Er is iets niet in orde, we gaan er van buiten af iets aan toevoegen. In plaats van ze uit te pakken.

Daarnaast leerde ik in mijn bewustwordingsproces dat we energetische wezens zijn. Als je als ouder verandering aanbrengt in jouw energie, verandert deze ook bij je kind. Kinderen zijn zeer sterk energetisch verbonden met hun ouders, in het bijzonder met hun moeder.
Als we ons open stellen voor ons kind en ook onze eigen gevoelens onderzoeken, krijgt een kind ruimte om zichzelf te zijn. We worden ons bewust van de verwachtingen die we van onze kinderen hebben en laten deze los. Daarmee valt bij ons kind spanning weg, energie. Want ze voelen heus wel onze wensen en verwachtingen.
We pakken ons kind uit als het ware, het mag zijn lagen, zijn energie los laten.
Door de weerstand bij jezelf los te laten, creëer je ruimte voor je kind om zichzelf te zijn en zich te ontwikkelen.

Ook heb ik deze voorvallen altijd met mijn kinderen besproken. Zo voelden ze zich gehoord en merkten dat ik hun gevoelens serieus nam. Dat de opmerking van de volwassene voor hun niet fijn voelde, was begrijpelijk. Vervolgens legde ik uit dat volwassenen hun best doen, maar niet altijd reageren op een manier die je fijn vindt. Daarmee voorkom je, dat je kind denkt dat het iets verkeerd heeft gedaan en zich voortdurend schuldig voelt.

Onvoorwaardelijk acceptatie van je kind: een vanzelfsprekendheid?

Als iemand mij destijds had gevraagd of ik mijn dochter volledig accepteerde, had ik volmondig “ja” gezegd. Natúúrlijk, dat is een vanzelfsprekendheid. Toch leert de ervaring dat dat niet zo vanzelfsprekend is.
Mijn ervaringen als ouder en als professional in het werken met ouders en kinderen hebben me ervan bewust gemaakt dat onvoorwaardelijke acceptatie van je kind geen vanzelfsprekendheid is. Dat geeft ook niet, we zijn hier op aarde om te leren.
Ons beeld van de perfecte ouder is nogal ambitieus: permanent liefdevol, geduldig en motiverend. Volgens mij is dat niet het beeld van een ideale ouder. Het is een recept voor een chronisch schuldgevoel! Wat de relatie met ons kind zeker niet ten goede komt.

Bewuste en eerlijke ouder

Een kind heeft niet zozeer behoefte aan een perfecte ouder. Wel aan een bewuste ouder die zichzelf steeds beter leert kennen. De beste therapeut voor een kind is een bewuste ouder die eerlijk naar zichzelf durft te kijken. En daar vervolgens naar handelt. Geleidelijk aan zullen je angsten en weerstand steeds meer ruimte maken voor onvoorwaardelijke acceptatie.

Inmiddels ben ik intens dankbaar dat ik een hooggevoelige dochter heb. Ze heeft veel minder last van faalangst en wanneer het wel de kop opsteekt, zien we het als iets dat bij haar hoort.
Haar gevoeligheid vertaalt zich ook in creativiteit en ze bewandelt haar eigen fantasievolle pad.

Anderen lazen ook: Mindfulness-technieken die helpen bij kinderen met angststoornissen