Zachtaardig ouderschap
In een stuk in “The Conversation”, beschrijft Bernadette Saunders positieve discipline. Ouders die positieve discipline, of zachtaardig ouderschap, in de praktijk brengen, gebruiken geen beloningen of straffen om hun kinderen aan te moedigen zich te gedragen.
door
Met “geen beloningen” bedoel ik dat zij geen stickers plakken of hun kinderen omkopen met dingen als lolly’s of speelgoed. Velen zeggen niet eens “grote jongen/meid” of “goed gedaan”.
En bij “geen straffen”, bedoel ik dat zij geen time-out gebruiken, hun kinderen niet slaan, ze “te kijk” zetten of tegen ze schreeuwen. Vergeet het strafkrukje, vergeet het stickers plakken, laten we op reis gaan in de wereld van zachtaardige of positieve discipline, die tot doel heeft kinderen empathie, zelfcontrole en kalmte te leren.
Wat is discipline?
Discipline heeft in onze cultuur vele betekenissen gekregen. Als we het hebben over het opvoeden van kinderen, begrijpen we dat het bedoeld is om een kind voor “slecht gedrag” te berispen. Het woord discipline komt van het woord discipel en dat betekent leerling.
De discipline die wordt bepleit bij families die aan zachtaardig ouderschap doen is geïnternaliseerd (Met internaliseren wordt het proces bedoeld waarbij men zich bepaalde sociale regels eigen maakt, zodat deze na verloop van tijd niet langer worden beschouwd als van buitenaf opgelegd, maar als zelf gekozen, red.). Ze geven als reden dat het aanbieden van beloningen of het straffen van het kind hun natuurlijke neiging om iets te proberen overschrijft. In plaats daarvan leert kinderen zich op een bepaalde manier te gedragen om een beloning te krijgen of om straf te voorkomen.
Voorstanders van zachtaardig ouderschap zeggen dat belonen of straffen kinderen niet aanmoedigt om goed gedrag te internaliseren.
Hoe zou dit type aanpak eruit kunnen zien?
Er zijn veel websites en groepen die je kunnen helpen met het op deze manier beoefenen van het ouderschap. Hier zijn een paar stappen die ouders kunnen zetten om ze aan te moedigen een samenwerking met hun kinderen aan te gaan:
1. Ze beginnen vanuit de positie van verbinding en geloven dat iedere vorm van gedrag afstamt van hoe het kind is verbonden met zijn verzorger(s).
2. Ze geven het kind keuzes en géén opdrachten (“wil je je tanden poetsen vóór of nadat je je pyama aangetrokken hebt?”)
3. Ze gebruiken een speelse benadering. Ze zouden die speelsheid kunnen gebruiken om op te ruimen (“zullen we een spelletje maken van het opruimen van dit speelgoed?”) of om spanning weg te nemen (door bijvoorbeeld een speels kussengevecht).
4. Ze staan gevoelens toe er te zijn. In plaats van “ssttt” te zeggen of “stop!” te roepen, luisteren ouders actief naar het huilen van hun kind. Ze zeggen wellicht zoiets als “je hebt veel/sterke gevoelens over (de situatie).
5. Ze beschrijven het gedrág van het kind en niet het kind zelf. Dus, in plaats van hun kind als stout of lief te betitelen, zullen ze het kind uitleggen welk gevoel de actie de ouder(s) geeft. Bijvoorbeeld: “ik word er zo moe van steeds kruimels van de bank te moeten vegen”.
6. Ze overleggen over grenzen waar dat kan. Als het tijd is uit het park weg te gaan, zullen ze vragen “hoeveel minuten/zwaaien op de schommel voor we naar huis gaan?” Hoe dan ook, ze kunnen flexibel zijn en “nee” bewaren voor situaties die het kind of anderen (inclusief dieren) zouden kunnen schaden (zoals de weg oprennen of een hete kookplaat aanraken). Ze zouden kunnen zeggen: “Mij slaan/je zusje slaan/aan de hond z’n staart trekken doet pijn, ik wil niet dat je dat doet”.
7. Ze beschouwen hun kinderen als partners in de familie. Een partnerschap betekent dat het kind wordt betrokken bij het nemen van beslissingen en huishoudelijke taken krijgt toebedeeld. Ouders verontschuldigen zich bij hun kind als ze het als ouders verkeerd doen.
8. Ze doen niet aan opgedrongen affectie. Als oom Ray je kind wil knuffelen en hij/zij zegt nee, dan mag het kind zeggen wat zij willen toelaten. Ze worden ook niet gedwongen om alsjeblieft of dank je wel te zeggen.
.9. Ze vertrouwen hun kinderen. Wat jij als “slecht” gedrag zou kunnen zien, wordt door hen gezien als teken van een niet gehoorde vraag.
10. Ze nemen als ouders een time-out als dat nodig is. Voor ze breken (of boos worden, red.) doen ze een stap terug, halen adem en herwinnen hun kalmte.
Wat zijn de voordelen?
Er zijn vele sites die claimen dat deze aanpak voordelen biedt. Attachment Parenting International bijvoorbeeld, stelt dat kinderen gevoeliger zijn voor de behoeften van anderen, omdat ze geleerd hebben te verwachten dat aan hun behoeften worden voldaan, dat ze met respect zullen worden behandeld en dat ze gelijke partners zijn in de familie.
Anderen stellen dat misschien meer moeite kost, maar wel effectiever is, omdat straffen en belonen enkel korte termijn oplossingen zijn. Zoals Alfie Kohn stelt, gaat het gebruik van beloningen en straffen over het kinderen iets aan doen en niet over het iets met de kinderen doen. Het hanteren van zachtaardig ouderschap of de aanpak van positieve discipline nodigt kinderen uit om samen te werken met hun ouders, zodat ze leren hoe ze als productieve leden in een gemeenschap kunnen leven.
Wat zijn de problemen?
De problemen die mensen zouden kunnen zien bij deze stijl van ouderschap komen over het algemeen voort vanuit een probleem met de definitie. Zachtaardig ouderschap is geen tolerant ouderschap. Tolerant ouderschap betekent nooit nee zeggen, geen driftbuien provoceren of huilen, en altijd het kind willen behagen. Deze stijl van het ouderschap is het tegengestelde van zachtaardig ouderschap.
Soms worden ouders die zachtaardig ouderschap gebruiken beschreven als ‘sanctimommies‘ (samenvoeging van sanctimonious mommies_ (sanctimonious betekent schijnheilig-red). Deze term impliceert dat ze schijnheilig zijn. Echter, het probleem ligt over het algemeen bij die individuele ouder en niet in de manier waarop zij het ouderschap uitoefenen.
Zachtaardig ouderschap heeft ook ouderlijke zelf-controle nodig, omdat je een stap terug moet kunnen zetten, nadenken en je afvragen “wat zegt het gedrag van mijn kind op dit moment?” en “wat kan ik anders doen om dit gedrag een volgende keer te voorkomen?”
Het komt er op aan dat kinderen zich vrij blijven voelen uitdrukking te geven aan zichzelf! Dat hun gedrag geen aangepast gedrag wordt om de goedkeuring van de ouder, of ruimere omgeving, te krijgen. Kinderen zijn zeer gevoelig aan het blijven voelen van liefde, onvoorwaardelijke liefde! Als deze liefde gekoppeld wordt aan bepaald gedrag zullen ze dit moeiteloos doen om zo voor de ouder te ‘zorgen’! Andere kinderen zullen net heel opstandig worden en een machtsstrijd met de ouder beginnen … waar jij als ouder de grootste verantwoordelijkheid in hebt om deze machtsstrijd om te buigen.
Deze manier van opvoeden geeft zoveel meer ruimte, creativiteit en authenticiteit!
Deze opvoeding is alleen maar mogelijk als je helemaal schoon schip maakt met je eigen opvoeding! Maar weet dat je kinderen je grootste leermeester zijn. Zij vinden zonder probleem je meest kwetsbare plek, kijk ernaar … het is niet gemakkelijk want we hebben doorgaans zoveel geïnterneerd dat we compleet blind geworden zijn over wat er werkelijk gebeurd! Praten met anderen kan helpen in het bewustwordingsproces.
Succes aan alle ouders die er voor gaan!!!
Op zich mooie uitgangspunten voor de opvoeding. Al ontkom je natuurlijk niet aan grenzen stellen en nee zeggen af en toe, maar goed dat beschrijft het artikel ook wel.
Ik vind het overigens makkelijker gezegd dan gedaan en ik denk heel eerlijk gezegd dat er maar bijzonder weinig mensen zijn die dit echt goed kunnen, omdat zelfreflectie door de beugel genomen niet zo'n sterk aanwezige eigenschap is bij de meeste mensen…. en dat heb je hier wel heel erg voor nodig.
Maar als je zou handelen vanuit deze intenties dan zit je denk ik wel op de goede weg en bouw je vast ook een sterke band met je Kids op.
Dank voor je reactie…Grenzen stellen is super belangrijk. Straffen is niet hetzelfde als grenzen stellen en de auteur stelt dat ook niet zo 🙂
Dit voelt als een hele positieve manier van opvoeden! Ik ben zelf redelijk normaal opgevoed. Wel is het zo dat mijn vader een nogal kort lontje had, dus aardig snel uitschoot, waar ik altijd best bang voor was. Terwijl hij me nooit heeft geslagen hoor, maar daardoor heb ik nu niet zo'n goeie band met hem. Ook moest ik vaak stoppen met huilen terwijl ik midden in een huilbui zat en je weet hoe dat werkt, als je als kind en ook soms als volwassene in een heftige huilbui zit kan dat gewoon niet, dat ik lichamelijk niet mogelijk, tenzij je goed kunt kalmeren.
Voor de rest zijn mijn ouders hartstikke lief en ze hebben me goed en liefdevol opgevoed. Maar ik weet door mijn eigen opvoeding dat ik hoop mijn kind dit niet aan te doen en ze niet zozeer te zien als alleen maar kind, maar ook als mens, gelijk aan mezelf.
prachtig artikel en leerzaam. toen ik vroeger klein was en bij andere gezinnen thuis was. Ik gingen er bij mij al heel bewust vragen door mijn hoofd waarom ouders zo streng kunnen zijn of huis arest geven of andere straffen. Ik werd daar zo naar van. Ik ben zelf ook een nieuwe tijdskind.
Dit artikel bevestigd dit voor mij hoe belangrijk bewust ouderschap is. Het voorduerend commanderen het moeten van dingen geeft zo veel negatieve energie. Juist het los laten en kinderen hun eigen grenzen laten verkennen, het benoemen van gedrag en uiten van gevoelens/emotie,s geeft zo veel kracht. Een artikel die helend is voor iedereen.
Ik lees hier hoe ik in de opvoeding van ons kind sta.
Voor mij een geweldig mooie manier om met een individu om te gaan, zelf grenzen te laten opzoeken, zaken benoemen en veel uitleg aan haar te geven over wat ik ervaar en zie gebeuren.
Daardoor merk ik dat zij begaan is met anderen, dieren en ook begrip kan opbrengen voor de grenzen van anderen.
Af en toe lastig te begrijpen voor 'buitenstaanders' omdat men gewend is wel te belonen en straffen en 'sssst' te zeggen of te horen van een ouder wanneer het kind 'te ver' gaat voor de standaard norm.
Mijn gevoel zegt dat het kind zich op deze manier gezien en begrepen voelt zonder dat hij/zij moet doen wat grensoverschrijdend of juist beperkend is op dat moment.