Waarom is het toch zoveel makkelijker om zelfhaat te ontwikkelen dan zelfliefde? Waarom kost zelfhaat zo weinig moeite en is zelfliefde een vrijwel onmogelijke klus om te klaren? En waarom schud je een opsomming van alles wat je niet leuk vindt aan jezelf zó uit je mouw en blijft het ijzig stil als je op wilt noemen wat je wel leuk vindt aan jezelf?
Zelfhaat boven zelfliefde
Als je er over nadenkt is het toch ontzettend verdrietig. Zelfhaat boven zelfliefde, voor velen een vanzelfsprekend iets. We zien wel bij de ander wat we mooi, leuk of interessant vinden, soms met een vleugje afgunst of jaloezie. Maar bij onszelf? Nou poeh, na veel zuchten en steunen, en dan nog met een aangekleed excuus kunnen we iets noemen…iets kleins. Maar eigenlijk vinden we dat ook nog niet echt iets voorstellen. Nee, zo bijzonder is het ook weer niet.
Wat levert het op?
Jezelf klein houden, geen ruimte geven aan jezelf, aan het mooie mens dat je van binnen en buiten bent. Het moet ons toch iets opleveren zou je denken. Want waarom houden we ons anders in vredesnaam zo klein? Levert ‘het niet opvallen’, jezelf wegcijferen en zelfhaat soms bonuspunten op? Of spaarpunten voor één of andere luxe pannenset? Ik vraag het me serieus af.
Of zou het zijn dat we zelfliefde te eng vinden, te ongemakkelijk als je er aan denkt? Want zelfliefde, aandacht geven aan jezelf, houdt in dat je jezelf serieus neemt. Dat jij ertoe doet en dat jouw mening, jouw lijf en jouw leven op zijn minst net zo belangrijk zijn als dat van een ander.
Hoe ‘overwint’ zelfliefde jouw zelfhaat?
Natuurlijk zijn er genoeg (psychologie)boeken, therapeuten en anderen die ons kunnen vertellen waarom zelfhaat boven zelfliefde staat. En weet je? Eigenlijk interesseert het antwoord me niet eens. Ja, het inzicht waarom vind ik belangrijk, oké. Maar belangrijker vind ik nog: hoe gaan we hier anders mee om? Hoe zorgen we ervoor dat zelfliefde de zelfhaat ‘overwint’? Dat je geen schaamte voelt over jezelf, geen walging wanneer je in de spiegel kijkt en/of geen eenzaamheid en onmacht voelt wanneer je jezelf weer wegcijfert voor een ander.
In alle eerlijkheid… ik heb de oplossing niet. Ik heb geen tovermiddel dat ervoor zorgt dat jouw zelfliefde ineens daar is. Maar zou je het dan ook wel herkennen? En weet je er dan wel mee om te gaan? Misschien is zelf je eigen zelfliefde ontwikkelen juist het grootste cadeau dat je jezelf kan geven. Stap voor stap aan jezelf laten zien dat je om jezelf geeft en dat je jezelf belangrijk vindt en dat je daar moeite voor wilt doen. Wat zou er gebeuren als je nou eens een groot deel van de energie, moeite en aandacht, die je normaal aan een ander (weg)geeft, aan jezelf besteedt?
Tips voor het ontwikkelen van zelfliefde
Een directe oplossing voor zelfliefde heb ik niet maar misschien dat de volgende tips je wel ondersteunen in het zelf, stap voor stap, ontwikkelen van jouw zelfliefde:
1. Wees mild
Wat ik daarmee bedoel? Let eens op hoe vaak en op welke wijze jij jezelf iedere dag toespreekt. Praat je ook zo tegen je kinderen, partner, vrienden en familie? Je kan er nog van schrikken wat je van jezelf eist, van jezelf vindt en/of wat je MOET doen. Merk het op zonder direct een oordeel te vellen over jezelf. Ja, je bent vaak niet heel vriendelijk naar jezelf, maar door het je bewust te zijn zet je de eerste stap om er iets in te veranderen.
2. Moeten en mogen
In het kader van mild zijn voor jezelf: probeer eens een dag(deel) op te letten hoe vaak en wanneer je iets moet van jezelf. Probeer dit ‘moeten’ dan eens te veranderen in ‘mogen’ en kijk en voel wat dat met je doet.
3. Stap voor stap
Zelfhaat is als een comfortabele stoel waar je niet meer uit wilt komen. Het zit als een heerlijke warme jas in de winter. Kortom, zelfhaat is je eigen en vertrouwd. Het kost tijd om zelfhaat te vervangen door zelfliefde, en ‘tijd’ is nou net hetgeen we onszelf vaak niet gunnen. Resultaat en wel nu graag! Tja, zelfliefde heeft tijd nodig en daarom: stap voor stap!
4. De kleine dingen groot maken
Hoezo? Door kleine dingen, kleine (liefdevolle) veranderingen te zien en te waarderen zet je ze in het licht. Je maakt ze groot, geeft ze aandacht. Want dat jij nu een keer ‘nee’ hebt gezegd op de uitnodiging van dat feest waar je geen zin in hebt, is niet klein, dat is GROOT. Dat jij ervoor kiest om links af te gaan waar de rest rechtsaf gaat (en je dus een keer niet meegaat in ‘het maakt mij niet uit, ik vind het prima wat de anderen vinden’, maar eigenlijk diep van binnen niet), is GROOT. Dit is van belang voor de toename van je zelfliefde en om bewust te zien dat je stappen zet (zie punt 3).
5. Praat met anderen
Gek genoeg is zelfhaat iets dat ontzettend veel mensen kennen, maar waar we vooral niet over praten. We houden anderen en onszelf vaak voor de gek. We zijn jaloers of onzeker wanneer we onszelf met anderen vergelijken en kunnen ons niet voorstellen dat een ander zich ook zo voelt. Nou, één ding, ik ben nog niemand tegen gekomen die geen enkele vorm van zelfhaat heeft (oké, misschien een paar, maar die kan ik op één hand tellen). Praat met elkaar, durf een stap te zetten en kijk eens wat je dat oplevert. Misschien blijkt de ander ook gewoon maar een mens te zijn met een hoop (zelfbedachte) mitsen en maren.
Ik heb zelfliefde lang aangezien voor zelfhaat. Klinkt maf maar toen ik na de zoveelste keer in geldproblemen kwam omdat ik dacht uit zelfliefde het recht te hebben me vanalles te kopen, school onder die illusie zelfhaat mooi gecamoufleerd. Vanuit die zelfhaat ontstond er ook nog een slachtofferrol die telkens als ik in geldnood zat het arme ikje naar boven haalde en zo aan ouders of vrienden ging vertellen hoe moeilijk ik het wel had om rond te komen terwijl ik mezelf dus saboteerde door onnodig veel geld uit te geven aan dingen die ik zogezegd verdiende (onder de naam zelfliefde) en toch gedachten binnenkreeg van stop er toch mee, maar telkens mezelf wijs maakte ach je hebt bog genoeg. Ook na het kopen had ik een slechtgevoel dus dat kon onmogelijk zelfliefde zijn want dat laat geen sporen na. Op een morgen werd ik wakker en kwam dit klaar naar voor. En ja ik kan het moment en de daaruit volgende andere momenten zien waarop ik me van mezelf gekeerd heb. Waarop ik gekozen heb om mezelf af te wijzen en dan af en tot die sterke zelfhaat naar boven te laten komen en die werkelijk destructief zijn gang te laten gaan alsof ik geparaliseerd was. Geen verweer had. Maar hij is ontmaskert. Ik zie wie de boel saboteert en mezelf deed geloven dat het ok was, dat dit goed was, mezelf graag zien was. Ik observeer met aandacht zonder oordeel nu naar dat stukje die mijn aandacht wil. Zonder acties. Zonder drang. Ik herken dat wat wil gezien worden in zachtheid. Ik wist van niet beter ik heb me dit ooit aangemeten als zelfbescherming maar dat mag worden afgelegd. Dank om te ‘luisteren’ groetjes Suzie
Nu,ja, zelfhaat vroeger had ik er ook énorm last van, tot een hypnotherapeute mij erop wees dat ik aan een erge vorm ervan leidde, ik wou ervan af, tegenwoordig kies ik dikwijls voor wat ikzelf wil, kies ik ook gemakkelijk wat ik écht wil kopen ipv. mij laten leiden door wat anderen (eventueel) willen!
En wat een schuldgevoel als ik dan eindelijk voor mezelf kies. Het voelt af en toe zo fout. Rationeel weet ik dat dat nergens voor nodig is maar toch blijft dat gevoel soms hangen. Heel naar!
Over gebeurtenissen praten als: o dat werkte niet, in plaats van: dat deed ik fout. Voor mij is dat een stuk liever naar jezelf zijn, omdat het een gevoel geeft van de volgende keer beter, terwijl bij ‘fout’ je zelf meer af straft.